ေလယာဥ္ဦးခန္းမွာ ဘာေတြျဖစ္ေနသလဲ

ေဆာင္းပါးရွင္ - ကိုညီညီ ( ေတာင္ၾကီး )

.

လေယာဉ်ပေါ်က ဆင်းတဲ့အခါ ဝတ်စုံဖြူလေယာဉ်မှူးတွွေထိုင်နေတဲ့ မောင်းနှင်ခန်းကို လှမ်းတွေ့ဖူးကြမှာပါ။ လေယာဉ်တစ်စီးလုံးကို ထိန်းချုပ်တဲ့ လေယာဉ်ဦးခန်းကို Cockpit လို့ ခေါ်ပါတယ်။ ဘတ်စ်ကားစီးခရီးသည်တွေဟာ သူတို့ရဲ့အသက်ကို ကားဒရိုင်ဘာလက်ထဲအပ်ထားရသလို လေယာဉ်စီးခရီးသည်တွေဟာလည်း ထိုနည်းနှင်နှင်ပါပဲ။ နာရီအနည်းငယ်အတွင်းမှာ ကိုယ့်အသက်ကိုယ်မပိုင်တော့တဲ့ လေကြောင်းစီးခရီးသည်တွေရဲ့စိတ်မှာ ဘာတွေတွေးနေမယ်ထင်ပါသလဲ?

.

( သူတို႕တစ္ေတြေကာင္းေကာင္းေရာ ေမာင္းတတ္ရဲ႕လား မသိဘူး ) ၊ ( တစ္ေလာကမွ ေလယာဥ္ေတြဆက္တိုက္ ပ်က္က်ထားတာ ) ၊ ( ေလယာဥ္ထိန္းခ်ဳပ္ခန္းထဲမွာ ခလုပ္ေတြ တစ္ေထာက္ေထာက္နဲ႕ ဘာေတြလုပ္ေနပါလိမ္႕ ) စတဲ႕ ေမးခြန္းေတြပါမယ္လို႕ ခန္႕မွန္းၾကည္႕ပါတယ္ .. မွန္မမွန္ကုိ စာဖတ္သူေတြသာ အမွားျပင္လိုက္ၾကပါ ..။

.

သူတို႕ဘာေတြလုပ္ျပီး ဘယ္လိုေမာင္းႏွင္တယ္ဆုိတာ သိခြင္႕မရတာက စိတ္ကုိ ပိုျပီး မယိုးမယြ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႕မုိ႕ တစ္သက္လံုးအလြတ္မရခဲ႕တဲ႕ ဘုရားစာကို အထစ္အေငါ႕မရွိဆုိႏုိင္တာ ေလယာဥ္ေပၚမွာပါဆိုတာ စီးဖူးသူတိုင္း ယံုၾကပါျပီလား? ဒီ႕အတြက္ ေဝယံတိမ္ေပၚမွာ လူမ်ားစြာကိုသယ္ေဆာင္သြားတဲ႕ ေလယာဥ္ရဲ႕ Cockpit မွာ ဘာေတြလုပ္ၾကတယ္ဆုိတာသိရေအာင္ ေလ႕လာထားမိတာေတြက ဒီလိုပါ။

.

.

အျပင္ကေနလွမ္းၾကည္႕မိရင္ေတာ႕ အနည္းဆံုး ေလယာဥ္မွဴး ( ၂ ) ေယာက္ ရွိပါမယ္။ ကြန္ပ်ဴတာမ်က္ႏွာျပင္ ရွိတယ္။ ကားစီယာတိုင္တစ္ဝက္စာ ေလယာဥ္စီယာတိုင္လိုမ်ိဳး ရွိမယ္။ ေလယာဥ္ပ်ံတက္ဖို႕ ကားဂီယာထုိးတံလိုမ်ိဳး Throttle Quadrant ရွိတယ္။ ဒါေတြပဲ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ျမင္ႏုိင္တယ္။

.

9/11 ကမၻာ႕တိုက္ညီေနာင္ အၾကမ္းဖက္ေလယာဥ္တိုက္ခံရျပီးေနာက္မွာ လံုျခံဳေရးအေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႕ ေလယာဥ္ရဲ႕တည္ေဆာက္ပံုေတြ ေျပာင္းလဲလာခဲ႕တယ္။ ေလယာဥ္ဦးခန္း နဲ႕ ကပ္ေနရာကေန ခရီးသည္ထုိင္ခံုေတြကို ခပ္ေဝးေဝးေရႊ႕လာၾကသလုိ အနီးကပ္ေလ႕လာခြင္႕ကိုလည္း ကန္႕သတ္လာၾကတာေတြကေတာ႕ သိသာထင္ရွားပါတယ္။

.

.

ေလယာဥ္မွဴးေတြ ထိန္းခ်ဳပ္ခန္းမွာ စလုပ္တဲ႕အရာကေတာ႕ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး မိတ္ဆက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ မယံုႏုိင္စရာတစ္ခုက အဓိကေလေၾကာင္းလုိင္းေတြရဲ႕ ပိုင္းေလာ႕ ( ၁၂ဝဝဝ ) ဟာ သူ႕ကိုကူမယ္႕ လက္ေထာက္ေလယာဥ္မွဴး - Co-Pilot ကို မသိၾကပါဘူး။ ဘယ္လုိစည္းမ်ဥ္းဥပေဒသေတြရွိရွိ၊ ဘယ္သူနဲ႕ တြဲေမာင္းရေမာင္းရ ပိုင္းေလာ႕ေတြဟာ ေလယာဥ္ဦးခန္းဆီ သူတုိ႕ရဲ႕ ကုိယ္ပိုင္ပစၥည္းေတြကို အိပ္အျပည္႕သယ္လာၾကတာေတာ႕ တူညီၾကပါတယ္။

.

စစခ်င္း ပင္တုိင္ပိုင္းေလာ႕(ၾကီး) က သူလိုခ်င္တဲ႕ေလဖိအား - Atmosphere ကုိ သတ္မွတ္တယ္။ ဒီ႕ေနာက္မွာမွ လက္ေထာက္ေလယာဥ္မွဴးက သူနဲ႕သက္ဆိုင္တဲ႕အပိုင္းကေန စတင္ကိုင္တြယ္ရပါတယ္။ ေလယာဥ္သင္တန္းမွာကတည္းက က်ေရာက္တဲ႕ပတ္ဝန္းက်င္ေလယာဥ္မွဴးကုိ အကြ်မ္းတဝင္ဆက္ဆံႏုိင္ေအာင္ သင္တန္းဆင္းခဲ႕ျပီးသူမ်ားပီပီ သူတို႕အတြက္ ဒီကိစၥဟာ အခက္အခဲတစ္ခု မဟုတ္ပါဘူး။ စကားတစ္္ခြန္းႏွစ္ခြန္းေျပာျပီးရင္ တစ္ေယာက္နဲ႕တစ္ေယာက္ အဆင္သင္႕ လက္တြဲအလုပ္လုပ္လို႕ ရႏုိင္ေလာက္ေအာင္ အားလံုးက ေလ႕က်င္႕ခဲ႕ျပီးသားေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

.

.

အပိုစကားမေျပာၾကပါဘူး။ ဥပေဒနဲ႕ထိန္းထားတာ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာလိုတည္႕တည္႕ျပန္ရင္ေတာ႕ “ ပုိးမႊားမရွိေသာေလယာဥ္ထိန္းခ်ဳပ္ခန္းဥပေဒ - Sterile Cockpit Rule ” ဆိုတာကို လိုက်နာရပါတယ်။ ဒါက လေကြောင်းပို့ဆောင်ရေးဖယ်ဒရယ်ရေးရှင်း - FAA က ထုတ်ထားတာဖြစ်လို့ အမြင့်ပေ ( ၁ဝဝဝဝ ) မကျော်မချင်း ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ နဲ့ အလုပ်နဲ့မသက်ဆိုင်တဲ့စကားတွေ မပြောရပါ။ အလုပ်ကိစ္စဆိုရင် ရတယ်၊ ကျန်တာတွေ လာမပြောနဲ့၊ အလုပ်လုပ်နေတယ် … ပေါ့ဗျာ။

.

ေလယာဥ္မွဴးတစ္ေယာက္ရဲ႕စိတ္ထဲမွာ ရာသီဥတုအေျခအေန၊ ခရီးစဥ္၊ ခရီးသည္ေတြနဲ႕သူတို႕ရဲ႕ဝန္စည္စလယ္အထုတ္ေတြ၊ ေလယာဥ္ေပၚေကြ်းတဲ႕အစားအေသာက္၊ ခရီးစဥ္တစ္ေလွ်ာက္စီမံခန္႕ခြဲမယ္႕ကြန္ပ်ဴတာစစၥတမ္ နဲ႕ ေလယာဥ္ဆီအျပည္႕ျဖည္႕ဖို႕ စတဲ႕ အာရံုေတြမ်ားျပားလွပါတယ္။ အပိုစကားေတြေျပာရင္း မေတာ္တဆပ်က္က်မႈေတြ စစ္ေဆးေပၚေပါက္ရာကေန ( ၁၉၈၁ ) ခုႏွစ္မွာ မလိုရင္စကားမေျပာဖို႕ တားျမစ္ခဲ႕တာ ျဖစ္တယ္။

.

.

အဆက္မျပတ္ဝင္ေရာက္လာတဲ႕ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြေပၚမူတည္ျပီး ခလုပ္ငယ္ေလးေတြကအစ ဟန္ခ်က္ညီစြာလုပ္ေဆာင္ရတဲ႕ ေလယာဥ္ေမာင္းအလုပ္ဟာ လြယ္လြယ္ေလးေတာ႕ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတုိ႕ဟာ ေလယာဥ္ရဲ႕ Aircraft Logs မွ အဖြင္႕အပိတ္ခလုပ္အားလံုး နဲ႕ သေကၤတေတြ ေကာင္းေကာင္းအလုပ္မလုပ္ဆုိတာ စစ္ရတယ္။ အဲဒီလိုစစ္ေနတုန္းမွာ အျခားေလယာဥ္မွဴးက ထိန္းခ်ဳပ္ခန္းအျပင္ဖက္ ထြက္စစ္ရပါတယ္။ ရာသီဥတုဆုိးတဲ႕အခါမယ္ ဒီေလယာဥ္ဦးခန္းေသးေသးေလးဟာ အသက္မ်ားစြာအတြက္ တုိက္ပြဲဝင္မယ္႕ ခံတပ္ငယ္ေလးပဲ မဟုတ္ပါလား..။

.

ေလေၾကာင္းအင္ဂ်င္နီယာ ပါလာရင္ေတာ႕ သူတုိ႕ရဲ႕စစ္ေဆးစရာစာရင္း Checklist ေတြကုိ ပိုင္းေလာ႕ၾကီးကသာ တာဝန္ခြဲေပးပါတယ္။ ေလယာဥ္ျပင္ပကုိထြက္ျပီး အေရွ႕တစ္ေခါက္ကေမာင္းထားတုန္းက ဆီယုိေနသလား? ပစၥည္းတစ္ခုခုေလ်ာ႕ေနသလား .. ပ်က္ေနသလား .. ေပ်ာက္ေနသလား? တာယာ နဲ႕ ဘရိတ္အေျခအေန၊ ဆီ ( မ်ိဳးစံု ) နဲ႕ ဟုိက္ဒေရာလစ္ဆီအေနအထား၊ ဝင္ေပါက္ ထြက္ေပါက္ နဲ႕ အေရးေပၚထြက္ေပါက္ေတြကို တစ္ေယာက္သီးသန္႕ထြက္စစ္ရပါတယ္။

.

.

ျပသနာတစ္ခုခုေတြ႕ခဲ႕တယ္ဆိုရင္ စက္ျပင္ဆရာကို အျမန္အေၾကာင္းၾကားျပီး  သူတို႕ကခြင္႕ျပဳရင္ အနည္းဆံုးကိရိယာစာရင္း - MEL ( Minimum Equipment List ) ဝင္တယ္ဆုိရင္ေတာ႕ မျပင္ပဲေမာင္းခြင္႕ရွိပါတယ္။

.

ခရီးစဥ္တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ ပိုင္းေလာ႕ၾကီးက အခရာ ပါ။ ေလယာဥ္ကုန္ခ်ိန္၊ အပူခ်ိန္၊ သြားရမယ္႕ခရီးအကြာအေဝး နဲ႕ ေလယာဥ္ေျပးလမ္းေတြေပၚမူတည္ျပီး ေလယာဥ္ဆီဘယ္ေလာက္ထည္႕ဆိုတာကုိ ဆံုးျဖတ္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ေလယာဥ္ေပၚကို ခရီးသည္ေတြလည္းတက္ျပီးျပီမုိ႕ ေလယာဥ္မယ္ေတြက အစားအေသာက္ေတြစီစဥ္ရင္း ရွိလာတဲ႕ ျပသနာေတြကို ေလယာဥ္မွဴးကို တင္ျပရပါတယ္။ ဘာျပသနာမွမရွိရင္လည္း သူတို႕ဟာ ေလယာဥ္ထိပ္ပုိင္းကေန ခရီးသည္ေတြကို ႏႈတ္ဆက္ရင္း ေနာက္ပိုင္းကို ျပန္သြားၾကပါတယ္။

.

.

 “ Checklist, checklist, checklist ” စစ်ပါ၊ စစ်ပါ၊ စစ်ပါ ဒီစာကြောင်းက လေယာဉ်မောင်းသူတွေကို အမြဲတစေသတိပေးတဲ့ စကားပါ။ လေယာဉ်ကိုဆွဲဖို့  Pushback မလုပ်ခင် ဆွဲကား - Tug ကိုမောင်းတဲ့ ဒရိုင်ဘာနဲ့ လေယာဉ်မှူးတို့ စကားကောင်းကောင်းပြောရပါတယ်။ ဒါမှာသာ အလေးချိန် ပေါင် ( ၃ဝဝဝဝဝ ) လောက်လေးတဲ့လေယာဉ်ကို မထိမခိုက် ပြေးလမ်းပေါ်ဆွဲယူသွားနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လေယာဉ်ရှေ့က အချက်ပြအရာရှိက “ ရှင်းပြီ ” ဆိုတော့မှ မသွားရတဲ့လမ်း၊ ဘားတိုင်တွေ၊ အတားအဆီးတွေ နဲ့ ဘေးမှာရပ်ထားတဲ့လေယာဉ်တွေကို ရှောင်ရှားပြီး လေယာဉ်ဟာ စတင်ရွေ့လျားပါတယ်။

.

ေလယာဥ္ကိုဆြဲသြားတာနဲ႕ စက္စႏိွဴးပါျပီ။ ဆီေစ်းၾကီးေတာ႕ ေလေၾကာင္းလုိင္းေတြက အင္ဂ်င္ ( ၁ ) လံုးပဲ ႏိႈးခုိင္းၾကတယ္။ ကြ်မ္းက်င္ရာအလိမၼာဆိုသလို ခရီးသည္ေတြရဲ႕ ေလယာဥ္ေပၚလ်ွပ္စစ္မီးအသံုးျပဳမႈ နဲ႕ သက္ေတာင္႕သက္သာရွိမႈေတြကို အင္ဂ်င္တစ္ဖက္ထဲဖြင္႕ျပီးထိန္းထားႏိုင္တာက ပိုင္းေလာ႕ၾကီးေတြရဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳရင္႕က်က္မႈအေပၚ မူတည္ပါတယ္။ ေလယာဥ္ဟာ ဆြဲကားကေနျဖဳတ္ျပီး တစ္ျဖည္းျဖည္းလွိမ္႕ - Taxiing လုပ္လာတယ္ဆိုရင္ပဲ အခန္းက်ဥ္းက်ဥ္းေလးက ေလယာဥ္မွဴး ( ၂ ) ေယာက္ဟာ ျပင္ပေဝဟင္နဲ႕ ရင္ဆုိင္ဖို႕ ျပင္ဆင္ရပါေတာ႕တယ္။

.

.

“ အာရံုစိုက္ထားပါ၊ စစ္ပါ၊ ထပ္စစ္ပါ … အာရံုအျပည္႕စုိက္ထားပါ၊ စစ္ပါ၊ ထပ္စစ္ပါ ” ဒါဟာ ေျပးလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ေနာက္ထပ္အင္ဂ်င္တစ္လံုးဖြင္႕ဖို႕အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္ကို ရွာေနတုန္း သူတို႕ရဲ႕ေခါင္းထဲမွာ အလုိလုိ ၾကားေနရတဲ႕ အသံေတြပါ။ ႏွင္းက်တဲ႕ေဒသကေလယာဥ္ေတြဆုိ မတက္ခင္ ႏွင္း/ေရခဲရွင္းတဲ႕ Deice Pad စက္ေတြနား ျဖတ္ရတဲ႕အခါ အထဲကေလယာဥ္မွဴးေတြက Checklist ကုိ ( ၂ ) ခါ စစ္ျပီးေနပါျပီ။

.

ေလယာဥ္ဆင္းတာထက္စာရင္ ေျပးလမ္းကေနတက္သြားရတာက ပိုအႏၱရာယ္မ်ားတယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ကြ်မ္းက်င္တဲ႕ေလယာဥ္မွဴးေတြေၾကာင္႕ အမ်ားအားျဖင္႕ ျပသနာမရွိၾကေပမယ္႕ ခပ္ရွားရွားဒုကၡေလးေတြေတာ႕ ရွိတတ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းရင္းက .. ဒီလို ပ်ံမတက္္ခင္မွာ ေလယာဥ္ဟာ သူ႕ရဲ႕ အေလးခ်ိန္အစီးဆံုးအခ်ိန္ကုိ ေရာက္ေနပါတယ္။ အင္ဂ်င္ နဲ႕ တစ္ျခားစက္အစိတ္အပိုင္းေတြ အခ်ိန္မေရြးျပဳတ္ထြက္လာႏိုင္တယ္။ ဒီကာလအပိုင္းအျခားေလးမွာ ေလယာဥ္တစ္္စီးရဲ႕ ( ကုန္လုနီးပါး ) အစြမ္းေဆာင္ႏုိင္ဆံုးပါဝါ နဲ႕ သင္ၾကားတတ္ေျမာက္ထားတဲ႕ ေလယာဥ္မွဴးတုိ႕ရဲ႕ Training တုိ႕ထက္ တန္ဖိုးရွိတာ မရွိေတာ႕ပါဘူး။

.

.

ေလထဲေရာက္သြားတဲ႕ေလယာဥ္စီးခရီးသည္ေတြဟာ ေလယာဥ္အရွိန္မ်ားလာတာနဲ႕တစ္ဆက္တည္း ဆင္းသက္ဂီယာၾကီး - Landing Gear သိမ္းတဲ႕အသံကုိ ၾကားရမယ္။ ေလယာဥ္ဘီးေတြ သိမ္းျပီး ေဘးတံခါးပိတ္သံေတြ ၾကားရပါလိမ္႕မယ္။ 10000 AGL – 10,000 feet Above Ground Level ေပ ( ၁ဝဝဝဝ ) ေက်ာ္တဲ႕အခါက်မွ ေလယာဥ္ကိုယ္ထည္လူးလွိမ္႕မႈ - Turbulence မရွိရင္ ( မလူးရင္ ) ေလယာဥ္မွဴးေတြ ကုိယ္႕ထိုင္္ခံုကေန ထခ်င္ရင္ ထလို႕ရပါျပီ။ ေလယာဥ္မွဴးေတြကုိ အဲဒီအခ်ိန္က်မွ ေအာင္႕ထားတဲ႕အလုပ္ေတြကို ျပန္လုပ္ခြင္႕ရတဲ႕ လူသားေတြအျဖစ္ ျပန္ျမင္ရမွာပါ။ ဒီေတာ႕မွ Sterile Cockpit Rule လည်း လွတ်သွားပြီမို့ အချင်းချင်း စကားစမြည်စပြောရင်း ရှည်လျားတဲ့မောင်းနှင်ချိန်တွေကို ကျော်ဖြတ်ကြပါတယ်။

.

ေမာင္းႏွင္စဥ္တစ္ေလွ်ာက္မွာ စကားေျပာနားၾကပ္ နဲ႕ ေျမျပင္ထိန္းခ်ဳပ္တာဝါတုိင္ - ATC ( Air Traffic Control ) ေတြကုိ မျပတ္ေျပာဆုိဆက္သြယ္ေနရပါတယ္။ လႈပ္ရွားမႈျဖစ္စဥ္အားလံုးကုိ ၾကည္႕ - Monitor  ေနရျပီး ေလာင္စာဆီဘက္ညီမႈ - Balancing Fuel ကုိ ေလ႕လာေနရပါတယ္။ ေလစီးေၾကာင္းအလိုက္ ပုိသက္သာမယ္႕လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းေမာင္းႏွင္မႈကုိ လုပ္ေဆာင္ဖို႕လည္း အျမဲရွာေဖြေနရပါတယ္။

.

.

အလုိအေလ်ာက္ေမာင္းစံနစ္ - Autopilot ဖြင္႕ျပီး ေလေၾကာင္းလမ္းျပစံနစ္ - Navigating System တုိ႕ကို ခ်ိတ္ဆက္ျပီးတဲ႕အခါ ေလယာဥ္မွဴးေတြရဲ႕အလုပ္ဟာ တက္ၾကြပါဝင္လႈပ္ရွားေနရာကေန သက္ေတာင္႕သက္သာေစာင္႕ၾကည္႕အေနအထားကို ေျပာင္းလဲယူၾကပါတယ္။

.

မဆင္းသက္ခင္ နာရီဝက္အလိုမွာ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ျပန္စၾကတယ္။ ေရာက္ရွိမယ္႕ေလဆိပ္ရဲ႕ရာသီဥတုအရ သင္႕ေတာ္တဲ႕ေျပးလမ္းကို ေရြးရတယ္။ ေပ ( ၁၈ဝဝဝ ) အျမင္႕မွာ အပိုမီးေတြအကုန္ဖြင္႕ျပီး ေျမျပင္ထိန္းခ်ဳပ္စခန္း နဲ႕ အဆက္အသြယ္လုပ္ပါတယ္။ ေလယာဥ္မွဴးေတြကုိ ရာသီဥတုအေျခအေန၊ အျမင္႕ေပ  နဲ႕ ျမန္ႏႈန္းေတြအေၾကာင္း ေျမျပင္က အဆက္မျပတ္ေမးျမန္းပါတယ္။ တစ္ကယ္လုိ႕ ရာသီဥတုဆုိးဝါးရင္ လြဲေမာင္းႏွင္ရမယ္႕ လမ္းေၾကာင္းေတြကုိ ခ်ိတ္ဆက္ေပးပါတယ္။

.

ဒါေၾကာင္႕မုိ႕ ဆင္းခါနီး ရာသီဥတုဆိုးတဲ႕အခါ ေလယာဥ္တစ္ျခမ္းေစာင္းသြားတာဟာ ရာသီဥတုသက္သာတဲ႕ ေလလိႈင္းလမ္းေၾကာင္းကုိ ေျပာင္းသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဆက္တည္း ဂီယာၾကီးခ်ိန္းသံလို အသံက်ယ္ၾကီးၾကားရမွာျဖစ္ျပီး ကြင္းတစ္ပတ္ ပတ္ေမာင္းဖို႕ အဆင္သင္႕ျပင္ထားတဲ႕ အေနအထားကို လုပ္ေဆာင္ရပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ေစဖို႕ အေၾကာင္းရင္းခံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ျပီး ကြင္းတစ္ပတ္ေမာင္းဖို႕ မေမာင္းဖို႕ကို ေျမျပင္တာဝါက ဆံုးျဖတ္ပါတယ္။

.

.

ေလယာဥ္ဆင္းရေတာ႕မယ္ဆုိတာသိတဲ႕အခ်ိန္ ခရီးသည္ေတြပါမက ေလယာဥ္ေမာင္/မယ္ေတြ နဲ႕ ေလယာဥ္မွဴးေတြအတြက္ပါ ေပ်ာ္ရႊင္စရာပါ။ စိတ္စုစည္းမႈအရွိဆံုးအခ်ိန္လို႕လည္း ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ပံုမွန္ေလတိုက္ႏႈန္း နဲ႕ ဆင္းပံုဆင္းနည္း - Glide Slope တို႕က စိမ္ေခၚမႈေတြျဖစ္သလို အမွားမခံတဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြက ေစာင္႕ၾကိဳေနတတ္ပါတယ္။ ပိုင္းေလာ႕ၾကီးတစ္ေယာက္ရဲ႕အရည္အခ်င္းက ေလယာဥ္တစ္စင္းလံုးေပၚမွာသက္ေရာက္တယ္ဆုိေပမယ္႕လည္း အဆင္းမေတာ္တစ္လွမ္းဆိုသလို ဒီေနရာက အကဲျဖတ္ရမယ္႕ အေတာ္ဆံုးကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြး ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းေကာင္းဆင္းႏုိင္ဖို႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက သပ္ရပ္ဖို႕လုိသလို အစီအစဥ္ အတြက္အခ်က္ေကာင္းဖို႕ အေရးၾကီးလွပါတယ္။

.

တစ္ခ်ိဳ႕ေသာေလယာဥ္သစ္ေတြမွာ ေအာ္ဆုိဆင္းဖို႕ Setting ေတြပါဝင္လာသလို တစ္ခ်ိဳ႕မ်ားဆိုရင္ အလိုအေလ်ာက္ခလုပ္ႏွိပ္ျပီးဆင္းတာေတြ ရွိပါတယ္။ ေလယာဥ္အမ်ားစုမွာ ေလယာဥ္မွဴးက ေဂြကိုင္ဆင္းၾကတုန္းပါ။

.

.

စိတ္ခ်ရျပီဆုိရင္ ေလယာဥ္မွဴးဟာ ေနာက္ခရီးစဥ္ ( ဒါမွမဟုတ္ ) ေနာက္ေလယာဥ္မွဴးအုပ္စုအတြက္ စက္ယႏၱရားေတြကုိ After Landing Checklist နဲ႕ ျပန္စစ္ရပါတယ္။ လုပ္ခဲ႕သမ်ွ ျပင္ဆင္ထိန္းသိမ္းမႈမွတ္တမ္းေတြကို Logbook ထဲမွာေရးထားျပီး ေနာက္အဖြဲ႕ကိုလႊဲဖို႕ ျပင္ဆင္ရတယ္။ လူေတြမွာ လူ႕ျပသနာရွိသလို ေလယာဥ္ေတြမွာလည္း အပ်က္မွတ္တမ္း ရွိတယ္။ ဒါက ေလယာဥ္သမုိင္းအတြက္ မ်ားစြာအေထာက္အကူျဖစ္ေစပါတယ္။

.

ပထမေလယာဥ္မွဴးေၾကာင္႕ အဆင္းမလွခဲ႕ရင္ ေလွခါးထိပ္အဆင္းမွာ ဒုတိယေလယာဥ္မွဴးက ခရီးသည္ေတြကုိ ႏႈတ္ဆက္ပါတယ္။ တစ္ကယ္လို႕ ဒုတိယေလယာဥ္မွဴးဆင္းတာ သပ္ရပ္လွပခဲ႕ရင္ ပထမေလယာဥ္မွဴးကုိယ္တိုင္ႏႈတ္ဆက္တာ ထူးျခားမွတ္သားရပါတယ္။ အခုေလာက္ဆိုရင္ေပ ( ၁ဝဝဝဝ ) ေက်ာ္လို႕ “ ဒင္ ” ဆုိတဲ႕အသံၾကားရတဲ႕ေနာက္မွာ ေလယာဥ္မွဴးေတြ ဘာလုပ္ေနသလဲဆိုတာ သိေလာက္ျပီေပါ႕ေနာ္။

.

.

ေနာက္ခန္းမွာစီးတဲ႕ခရီးသည္အဖို႕ ေလယာဥ္ဦးခန္းကုိ ျမင္သာျမင္ေနရတယ္ .. ဘာျဖစ္လို႕ျဖစ္ေနမွန္းမသိတဲ႕ဘဝက ေၾကာက္မယ္ဆုိလည္း လြယ္လြယ္ေလးပါပဲ။ ဒါေၾကာင္႕ ေလယာဥ္စီးတဲ႕အခါ စိတ္္ထဲမွာ ေတာင္ေတြး ေျမာက္ေတြး ေလွ်ာက္ေတြးမေနပဲ စိတ္ကုိရွင္းရွင္းထားေစခ်င္တယ္။

.

“ ေလယာဥ္မွဴးေတြဟာ အၾကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေလ႕က်င္႕ထားသလို သူတို႕ရဲ႕ ကြ်မ္းက်င္မႈအျမင္႕ဆံုးအသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈ နဲ႕ ဘဝကို ပံုအပ္ထားသူမ်ား ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင္႕မုိ႕ သူတို႕တတ္ႏိုင္တဲ႕စြမ္းအင္အကုန္ထုတ္သံုးျပီး ခရီးသည္ေတြ ေဘးကင္းလံုျခံဳေအာင္ ပို႕ေဆာင္ကာကြယ္ေပးမယ္႕သူေတြျဖစ္တယ္ ” ဆုိတဲ႕ တစ္ခြန္းကိုသာ စိတ္ထဲျမဲျမဲထားေစခ်င္ပါတယ္။

.

.

ရည္ညႊန္းကိုးကား : Business Insider
.

“ ေလယာဥ္ဦးခန္းမွာဘာေတြျဖစ္ေနသလဲ ” စာမူသည္ ၂ဝ၁၅ ၊ ဂ်ဴလိႈင္လထုတ္ Real Lives Real Stories မဂၢဇင္း၊ အတြဲ ( ၂၇ )၊ စာမ်က္ႏွာ ( ၁၁၂ ) တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသည္။