ေနရာသစ္မွသင္ယူျခင္း ၄

အေမရိကားမွာ ကားအာမခံထားရွိရပံုကိုေျပာျပခ်င္ပါတယ္

ေဆာင္းပါးရွင္ - ကုိညီညီ (ေတာင္ၾကီး)

     

          အေမရိကားမွာကားတစ္စီးပိုင္ဆိုင္ဖို႕လြယ္ကူသေလာက္ ကားအာမခံဝယ္ရတာကလည္းမခက္လွပါဘူး။ အေမရိကန္ က.ည.န (DMV) မွာ နာမည္ေျပာင္းျပီးရင္ အဲဒီကဝန္ထမ္းက  “သင္႕ကားမွာ အာမခံရွိျပီးသားလား? မရွိေသးရင္ သူတစ္ပါးထိခိုက္မႈအာမခံ (Liablity) အရင္ဝယ္ျပီးမွကားစေမာင္းပါလုိ႕” မွာေနက်ပါ။ ဒါကလည္း ေရာင္းသူ နဲ႕ ဝယ္သူ ထိပ္တုိက္နာမည္ေျပာင္းတဲ႕အခါမ်ိဳးမွာ မျဖစ္မေနလုပ္ေလ႕ရွိၾကပါတယ္။

          ကားအေရာင္းကိုယ္စားလွယ္ (Auto Dealership) သို႕မဟုတ္ ဝယ္/ေရာင္း နားမွာ ဝယ္ရင္ DMV ကို သြားစရာမလိုပါဘူး။ လိုအပ္တဲ႕စာရြက္စာတမ္းျပည္႕စံုေအာင္ျဖည္႕၊ ေငြေပးေခ်၊ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ျပီးရင္ယာယီေမာင္းခြင္႕သက္ေသခံစာရြက္ကိုထုတ္ေပးပါတယ္။ (၂) ပါတ္ ကေန (၂) လ အတြင္း အိမ္ကို ကိုယ္႕နာမယ္ေပါက္ျပီးသား ကားအံုနာဘုတ္လို႕ပဲေခၚေခၚ Pink Slip လုိ႕ပဲေခၚေခၚ Certificate of Title ေရာက္လာပါလိမ္႕မယ္။ ကားကို Pink Slip မေရာက္မခ်င္း ယာယီစာရြက္ကပ္ျပီးေမာင္းလို႕ရပါတယ္။ ဒီလုိေမာင္းႏုိင္ဖို႕ ကုိယ္႕မွာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ထိခိုက္မႈအာမခံ (Auto Insurance) ရွိရပါမယ္။ 

             ကားအာမခံေရာင္းတဲ႕ကုမၸဏီေတြကိုဖံုးဆက္ရတာ မဝယ္မေနရ မရွိသလုိ အားနာျပီးဝယ္ဖို႕လည္းမလိုပါဘူး။ (၆) လစာ ပရီမီယမ္အေပၚမွာ ကိုယ္ကေငြအားလံုးကိုတစ္ခါတည္းအျပတ္ရွင္းေပးမလား . . တစ္လခ်င္းေပးမလား . . ကိုယ္႕သေဘာပါပဲ။ အေက်ေခ်လုိက္ရင္ေတာ႕ ေဒၚလာ (၃ဝ) ေလာက္သက္သာတတ္ပါတယ္။ အေၾကြးဝယ္ကဒ္ျပားနဲ႕ရွင္းရင္ (၁) လက်သင္႕ေငြအေပၚမွာ (၁) ၾကိမ္ကို (၄) ေဒၚလာေလာက္ပိုေပးရတတ္ပါတယ္။ ဝယ္ျပီးလို႕ ေပၚလစီနံပါတ္ (Policy Number) ရျပီဆိုတာနဲ႕ ကားတက္ေမာင္း၊ တစ္ခုခုျဖစ္တာနဲ႕တမ္းေလ်ာ္မွာပါ။ အိမ္ကုိအာမခံစာရြက္ေရာက္ျပီဆိုတာနဲ႕ ကားထဲကိုတစ္ရြက္ထည္႕ထားဖုိ႕မေမ႕ပါနဲ႕။

          ေရာင္းသူကုမၸဏီက ကုိယ္ေရးအခ်က္အလက္အျပင္ 

·         ကားအမ်ိဳးအစား

·         ေမာ္ဒယ္

·         တံခါးေလးေပါက္

·         တံခါးႏွစ္ေပါက္

·         ကားအေရာင္

·         ေမာင္းမယ္႕လူဦးေရ

·         ကားခ်က္ဆီနံပါတ္ (VIN- Vehicle Identification Number) ေတြေမးပါလိမ္႕မယ္။

ကားကိုလာၾကည္႕ျပီး ကားစစ္ေပးတယ္ဆုိတာ အေမရိကားမွာ မလုပ္ၾကပါဘူး။ 

             တယ္လီဖံုးနဲ႕စကားမေျပာခ်င္လို႕အြန္လိုင္းမွာဝယ္မယ္ဆိုရင္ပရင္တာတစ္လံုးေတာ႕ ေဘးမွာရွိဖုိ႕လိုပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ႕ ကားအာမခံစာရြက္ကုိ အီးေမးလ္ထဲပို႕၊ လက္ခံသူက ဖံုးထဲမွာ Screen Shoot လုပ္ျပီးသိမ္းထားနဲ႕ စာရြက္မလိုေတာ႕တဲ႕ Paperless ေခတ္ကို ေရာက္ေနသလိုျဖစ္လာပါတယ္။ ကားေမာင္းတိုင္း Auto Insurance Identification Card ကားေပၚမွာရွိေနရမယ္ဆုိတာကေတာ႕ ျပည္နယ္တိုင္းလိုလို ဥပေဒနဲ႕ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာကုိသတိထားရပါမယ္။

          အေခၚအေဝၚေတြကို အရပ္စကားနဲ႕ရွင္းျပရရင္

·         သူတစ္ပါးကိုထိခိုက္မိလို႕ေလ်ာ္ေပးတာက Bodily Injury Liability

·         အိမ္၊ လမ္း၊ ျခံ၊ တုိက္တာအေဆာက္အအံုထိခိုက္မိလုိ႕ေလ်ာ္ေပးတာက Property Damage Liability

·         ထိခိုက္မိတဲ႕လူကိုေဆးကုသစားရိတ္ေပးတာက Medical Expense

·         ကားတုိက္မိလို႕ေလ်ာ္ေပးတာက Collision

·         မီး၊ ကားသူခိုး၊ ရာသီဥတုဒဏ္ေဘးက်ေရာက္လို႕ေလ်ာ္ေပးတာက Comprehensive

·         ထိခိုက္မႈေၾကာင္႕ကားကေမာင္းလို႕မရေတာ႕ရင္ ကားၾကီးနဲ႕လာသယ္ခ Towing and Labor Costs

·         ကားေသာ႕ေပ်ာက္၊ ဘက္ထရီေဒါင္း၊ လမ္းေဘးထိုးရပ္၊ ဆီျပတ္လို႕ ကားအကူလႊတ္ေပးတာက Roadside Assistance ေတြျဖစ္ၾကပါတယ္ ။ 

          ဒီလိုမ်ိဳးအခ်က္အလက္ေတြထဲက ကုိယ္ကားအတြက္အကာအကြယ္ (Coverage) ကိုက္ညီတာကိုေရြးဝယ္ရပါမယ္။ အေရွ႕မွာေျပာခဲ႕တဲ႕အထဲမွာမပါပဲသတိထားသင္႕ျပီး အေရးၾကီးတာကေတာ႕ မိမိအိပ္စိုက္ေငြ  (Deductible) ကို စိတ္ၾကိဳက္သတ္မွတ္ဝယ္ထားႏုိင္တာပါပဲ။ ဥပမာ - ကုိယ္က တစ္ျခားကားကုိ အေနာက္ကေနထိခိုက္မိတယ္ဆိုရင္ Liability အရ တစ္ျခားကားကိုအေကာင္းပကတိအတုိင္းျပန္ျပင္ (အသစ္လဲ) ေပးမွာပါ။ 

          ဒါေပမယ္႕ ကိုယ္႕အမွားလည္းျဖစ္ေနျပီး ကုိယ္႕ကားေခါင္းလည္းထိခိုက္သြားတယ္ဆုိပါေတာ႕ . .  အိတ္စိုက္ေငြ  (Deductible) မွာ ေဒၚလာ (၅ဝဝ) ကိုယ္ကဝယ္ထားတယ္ဆိုရင္တစ္ျခားကားကိုအျပည္႕အဝေလ်ာ္တာက ကိုယ္နဲ႕မဆိုင္ေပမယ္႕ ကုိယ္႕ကားျပင္တဲ႕ကုန္က်ေငြကို ေဒၚလာ (၅ဝဝ) ႏႈတ္ျပီးမွ က်န္ေငြကိုစိုက္ေပးမွာပါ။ အဲဒီေတာ႕ ကိုယ္မွားလို႕ကားအက္စိဒင္႕ျဖစ္ရင္ ေဒၚလာ (၅ဝဝ) က ကိုယ္အရင္ကုန္မွာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခုေကာင္းတာကကိုယ္မမွားပဲ အတုိက္ခံရတယ္ဆိုရင္ ဟုိဘက္ကုမၸဏီက ကိုယ္႕ကားကိုေလ်ာ္ေပးတဲ႕ ေနရာမွာကုိယ္ကဘာမွကုန္က်မႈမရွိႏုိင္ပါဘူး။

          တကယ္ျဖစ္ၾကပါျပီတဲ႕ . . ဘယ္လိုရွင္းၾကသလဲဆိုတာေမးစရာရွိပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင္႕ အခင္းျဖစ္တဲ႕ေနရာမွာျဖစ္တဲ႕ ကား (၂) စီး နဲ႕ (၂) စီးထက္မက ပါဝင္သူေတြထဲက ေမာင္းသူအခ်င္းခ်င္း ကားအာမခံေပၚလစီနံပါတ္၊ ေနရပ္လိပ္စာ၊ လိုင္စင္နံပါတ္ နဲ႕ ဖံုးနံပါတ္ေတြကုိလဲလွယ္လုိက္ျပီးကိုယ္႕လမ္းကိုယ္ဆက္သြားရံုပါပဲ။ က်န္တဲ႕ကိစၥေတြကို ကိုယ္ဝယ္ထားတဲ႕ အာမခံကုမၸဏီက ဆက္လုပ္ေဆာင္ပါလိမ္႕မယ္။ အက္စိဒင္႕မၾကီးဘူး . . လမ္းမပိတ္ဘူးဆိုရင္ ရဲကားေရာက္လာရင္လည္း ဒီအတုိင္းပဲ ေအးေအးေဆးေဆးလုပ္ဖုိ႕မွာျပီး သူ႕လမ္းသူဆက္သြားၾကတာပါ။

              ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႕ ႏွစ္ဘက္အာမခံကုမၸဏီေတြက ျဖစ္ေၾကာင္းရယ္ကုန္စင္ကိုဖံုးဆက္ေမးျပီးအေလ်ာ္ေပးဖုိ႕ကိုယ္႕အိမ္ကိုေရာက္လာပါေတာ႕တယ္။ (ကိုယ္မမွားတဲ႕) ျဖစ္တဲ႕ကားကုိုမ်က္ျမင္ၾကည္႕ျပီး ကားျပင္ကုန္က်စားရိတ္ကိုတြက္ခ်က္ျပီးခ်က္လက္မွတ္ေရးေပးပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ အိမ္ကို ကုမၸဏီကေအးဂ်င္႕က ကိုယ္တုိင္ကိုယ္က် ေရာက္မလာေတာ႕ပဲ မိုဘုိင္းဖံုးကေန App ထဲဝင္ျပီး ကားအပ်က္အစီးကိုဓါတ္ပံုရုိက္တင္ေပးလိုက္ရံုနဲ႕ ခန္႕မွန္းေျခနဲ႕တန္ဖိုးျဖတ္ေပးတဲ႕နည္းစံနစ္ေတြသံုးလာၾကပါတယ္။

  

          ေပးတဲ႕ေငြကိုယူျပီး ကားကုိမျပင္ပဲထားသူေတြအေမရိကားမွာ အမ်ားၾကီးပါ။ တကယ္ျပင္ခ်င္တဲ႕သူေတြကေတာ႕ ကားကုမၸဏီကညႊန္ေပးတဲ႕ေဘာ္ဒီရံုမွာၾကိဳက္ရင္လဲျပင္၊ သူတုိ႕ပို႕ေပးတဲ႕ေနရာကိုမၾကိဳက္လို႕ ကုိယ္႕စိတ္ၾကိဳက္ျပင္ခ်င္ရင္လည္း စိတ္တိုင္းမက်မခ်င္းျပင္ေစျပီး အပုိကုန္က်ေငြကိုကိုယ္သြားျပင္တဲ႕ေဘာ္ဒီရံုကိုစာတိုက္ကတဆင္႕ခ်က္လက္မွတ္ထပ္ပို႕ေပးပါေသးတယ္။

                တုိက္-ေမာင္း-ေျပး အမႈကို Hit and Run လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒီအတြက္လဲေလ်ာ္မွာပါ။ အေလ်ာ္အစားအနည္းအမ်ားကဘယ္ေလာက္ထိခုိက္မိလဲဆိုတာေပၚမူတည္ပါတယ္။ ဒီႏိုင္ငံမွာကားဝယ္မယ္႕ျမန္မာေတြကိုမွာခ်င္တာကေတာ႕ ကားထိခိုက္မႈျဖစ္ျပီဆိုတာနဲ႕ နီးစပ္ရာစာရြက္မွာ ကားနံပါတ္ေရးမွတ္လိုက္ပါ။ လက္ကုိင္ဖံုးနဲ႕ ကားနံပါတ္ကိုအရင္ဆံုးဓါတ္ပံုရုိက္ပါ။ လူကိုဓါတ္ပံုမရုိက္မိေအာင္ေတာ႕ သတိထားၾကပါ။ လမ္းေပၚမွာဖရုိဖရဲျဖစ္ေနတဲ႕ကားအေျခအေနကို သက္ေသအျဖစ္ ဓါတ္ပံုရိုက္ထားပါ။  ကားကုိလမ္းေဘးခ်ရပ္ပါ။ အႏၱရာယ္မရွိေစဖို႕ ေဘးကင္းတဲ႕ေနရာမွာ ဖံုးေျပာပါ။ ဒါဆိုအေလ်ာ္ရဖုိ႕တုိင္းျပည္တစ္ဝက္ေသခ်ာသြားပါျပီ။ 

          ျမန္မာေတြၾကားမွာအလြယ္ေျပာတာက အာမခံကိုတစ္ဘက္ပဲဝယ္ထားတယ္ဆုိတာက သူမ်ားကားကိုပဲေလ်ာ္လိမ္႕မယ္ . . ကုိယ္႕ကားကုိယ္ျပင္ လို႕ေျပာခ်င္တာျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ဘက္အျပည္႕ဝယ္ထားတယ္ဆိုတာက သူမ်ားကားကုိေလ်ာ္ေပးမယ္၊ ကုိယ္႕ကားထိခိုက္တာကိုလည္း လာေလ်ာ္လိမ္႕မယ္လို႕ဆိုလိုတာပါ။ ထားပါေတာ႕ . . ကိုယ္ကမွားျပီးသူမ်ားကားကိုတိုက္မိတယ္ဆိုရင္ အာမခံကုမၸဏီက ႏွစ္ဘက္လံုးကိုေလ်ာ္ေပးမွာကိုစိုးရိမ္စရာမလိုပါဘူး။ 

          ကုိယ္မွားတာမို႕လို႕ ေနာက္ (၆) လ ပရီမီယမ္မွာ ေစ်းပိုေပးဝယ္ရပါေတာ႕မယ္။ ထိခိုက္မႈက ေဒၚလာ (၇၅ဝ) တန္ဖုိးေက်ာ္ရင္ ကုိယ္႕ဘာသာကိုယ္ေဖါင္ျဖည္႕ျပီး DMV ကို အေၾကာင္းၾကားစာပို႕ရပါမယ္။ ဒီလို DMV မွာမွတ္တမ္းဝင္သြားျပီးရင္ ေနာက္ (၃) ႏွစ္အတြင္းေနာက္ထပ္အမွားအယြင္းထပ္မလုပ္မွမွတ္တမ္းကေန ပယ္ဖ်က္ေပးမယ္ဆိုတာေလ႕လာမိပါတယ္။

          အေမရိကားရဲ႕ကားပိုင္ဆိုင္ခြင္႕ပံုစံက ကားအာမခံ မပါမေနရဆိုေတာ႕ အာမခံကုမၸဏီေတြက အျမတ္အစြန္းၾကီးမားၾကတယ္။ ဘယ္လိုပဲစဥ္းစားစဥ္းစား ကားအစီး (၁ဝဝ) ကို အာမခံေရာင္းျပီးသြားတဲ႕အခိ်န္မွာ ကား (၁ဝ) စီး က ထိခိုက္မႈျဖစ္လို႕ေလ်ာ္ေနရတယ္ဆိုတာေတာင္ (၉ဝ%) က်န္ပါေသးတယ္။ အစိုးရကို (၄ဝ%) အခြန္ေဆာင္ဦးေတာ႕ . . (၅ဝ%) ေလာက္ျမတ္ေနတုန္းပါ။ အစိုးရက အဲဒီအခြန္ေငြေတြနဲ႕ လမ္းျပင္၊ တံတားေဆာက္ပါတယ္။ အာမခံကုမၸဏီေတြကလည္းလူမႈေထာက္ပံ႕ဖူလံုေရးေတြဆက္တုိက္လုပ္ေနၾကတာ အျမဲလိုလိုၾကားေန ျမင္ေနရပါတယ္။

                  ဘယ္ကားပုိင္ရွင္ကမွ ကုိယ္႕ကားထိခိုက္ေအာင္ေမာင္းလိုၾကတာမဟုတ္လို႕ကတစ္ေၾကာင္း၊ လမ္းစည္းကမ္းၾကီးၾကီးမားမားခ်ိဳးေဖာက္မႈနည္းတာကတစ္ေၾကာင္းေၾကာင္႕ ေမာ္ေတာ္ကားအာမခံကုမၸဏီေတြကေတာ႕ပန္းပန္လ်က္ပါပဲ။ လူမထိခိုက္ဖုိ႕နဲ႕ထိခိုက္မိရင္လည္းမေလ်ာ္ႏုိင္မျဖစ္ရေလေအာင္ ဥပေဒနဲ႕အကာအကြယ္ေပးထားေလေတာ႕အာမခံဝယ္ထားတဲ႕ကားကိုေမာင္းရတာစိတ္လံုျခံဳမႈပိုရွိတယ္ဆိုတာကိုေတာ႕ဝန္ခံပါရေစ။

          (၁ဝဝ) ေပးျပီးဝယ္ထားတဲ႕ကားကို (၁) ႏွစ္စီးျပီးျပန္ေရာင္းရင္ (၈ဝ) ေလာက္ျပန္ရေကာင္းျပန္ရႏိုင္ေပမယ္႕ မေပးလို႕လဲမရ၊ ေပးလိုက္သမွ်လည္းဘယ္ေတာ႕မွျပန္မရႏုိင္တာကေတာ႕ အေမရိကားက ကားအာမခံေၾကးပရီမီယမ္ပါပဲခင္ဗ်ား။

ခင္လ်က္

ကိုညီညီ (ေတာင္ၾကီး)

06-23-2013