ေခတ္သစ္အင္တာဗ်ဴးႏွင္႕အေျခခံအလုပ္သမားအခြင္႕အေရး

                            

ေခတ္သစ္အင္တာဗ်ဴး

         

               ယခုတေလာ မေလးရွားျပန္ျမန္မာလုပ္သားမ်ားကို အရည္အခ်င္းအလိုက္ အလုပ္ခြင္ေခၚယူမည္ဟု ၾကားသိရသျဖင္႕ လြန္စြာဝမ္းေျမာက္မိပါသည္ ၊ အထူးသျဖင္႕ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္မွ လုပ္သားမ်ားပိုမိုအဆင္ေျပေစပါလိမ္႕မည္ ၊ တန္းတူညီမွ်ေရး ကို လ်စ္လ်ဴရွႈခံရေသာ ျမန္မာလုပ္သားမ်ားဧ။္အခြင္႕အေရးမ်ားကို တစ္ဖက္တစ္လမ္းမွ
အေထာက္ကူျပဳလိုျပဳျငား လူ႕အခြင္႕အေရးအားေပးေသာ ကမၻာ႕အလုပ္သမားႏုိင္ငံၾကီး တနည္းအားျဖင္႕ ေခတ္သစ္နည္းပညာႏိုင္ငံၾကီးျဖစ္ေသာ အေမရိကန္မွ အလုပ္သမား အခြင္႕အေရးႏွင္႕ လုပ္ငန္းခြင္အင္တာဗ်ဴး ဆုိင္ရာလိုအပ္ခ်က္မ်ားကို မွ်ေဝေရးသားလိုပါသည္။

          ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ CV ဟု အမ်ားေခၚေသာ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ကို “ရစမီ” ( Resume ) ဟုေခၚသည္ ၊ အလုပ္အကိုင္ရွာေဖြေပးေသာပြဲစားကုမၸဏီ ( Staffing Agency ) မ်ားမွ ရွာေဖြေပးေသာအလုပ္မ်ား ရွိသလို အြန္လိုင္းေပၚမွ အခမဲ႕ရွာေဖြေပးေသာ ဝက္ဆုိက္ဒ္မ်ားလည္းေပါမ်ားသည္ ၊ လူတစ္ေယာက္ကိုအလုပ္ခန္႕ႏိုင္ရန္ လိုအပ္ေသာစာရြက္စာတမ္းမ်ားမွာ Resume ၊ ဆိုရွယ္လံုျခံဳေရးနံပါတ္ ( Social Security Number ) ၊ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသားမဟုတ္လွ်င္ အျမဲတမ္းေနထုိင္ခြင္႕လက္မွတ္ ( Alien Registration Card / Green Card ) ႏွင္႕ မီတာခ ၊ ဖုန္းေဘ ( Utilities Bill ) တို႕ျဖစ္ၾကသည္ ။ အလုပ္ေခၚမည္႕ ကုမၸဏီႏွင္႕ဆက္သြယ္မိလွ်င္ လူေတြ႕အင္တာဗ်ဴးဝင္ရန္နီးစပ္ေပသည္ ၊ သို႕ေသာ္ မိမိ Resume တြင္အလုပ္အေတြ႕အၾကံဳမရွိလ်ွင္ ေအဂ်င္စီတို႕ထံခ်ည္းကပ္ရပါေတာ႕သည္ ။ ထုိအခါ ေအဂ်င္စီသည္ လုပ္သက္အေတြ႕အၾကံဳမလိုအပ္ေသာ စမ္းသပ္အလုပ္သင္ ( Entry Level Job ) အျဖစ္ ကုမၸဏီမ်ားႏွင္႕ဆက္သြယ္ေပးပါလိမ္႕မည္ ၊ ေအဂ်င္စီႏွင္႕ ရက္ခ်ိန္းရလ်ွင္ လူေတြ႕အင္တာဗ်ဴး ထိုင္ေျဖရသည္မ်ားလည္းရွိသကဲ႕သို႕ လုပ္ငန္းခြင္ၾကိဳတင္ေလ႕လာျခင္း ( Orientation ) ျပဳလုပ္ရေသာအၾကိမ္မ်ားလည္းရွိႏုိင္ပါသည္ ။ လူလိုသည္႕ကုမၸဏီမွေခၚသျဖင္႕ ေအဂ်င္စီက ေဆးစစ္ခိုင္းလ်ွင္ သတ္မွတ္ရက္တြင္အလုပ္ဝင္ႏိုင္ျပီျဖစ္သည္ ။

 အလုပ္အမ်ိဳးအစားမ်ားမွာ အခ်ိန္ျပည္႕၊ အခ်ိန္ပိုင္း ၊ ကန္ထရုိက္ ( Contractual Job )  ႏွင္႕ လိုအပ္သည္႕အခ်ိန္မွဖုန္းဆက္ေခၚလွ်င္သြားရေသာအလုပ္ ( On Call ) တို႕ရွိၾကျပီး  အလုပ္ဆုိင္းအေနျဖင္႕ မနက္ေစာအလုပ္ခိ်န္ ( Morning Shift or Day Shift ) ၊ ေန႕လည္ပိုင္းအလုပ္ခ်ိန္ ( Swing Shift or Second Shift ) ႏွင္႕ ညနက္ပိုင္းအလုပ္ခ်ိန္ ( Graveyard Shift or Third Shift ) တို႕ရွိၾကသည္ ။ အခ်ိန္ျပည္႕လုပ္သားသည္ ၇ ရက္ သတၱပတ္လွ်င္ နာရီ ( ၄ဝ ) အနည္းဆံုးလုပ္ရျပီး အခ်ိန္ပုိင္းလုပ္သားသည္ နာရီ ( ၂ဝ ) မွ ( ၃ဝ ) ၾကားလုပ္ရသည္ ။ On Call လုပ္သားမွာမူ ေခၚေသာကုမၸဏီမွ အနည္းဆံုးနာရီမည္မ်ွခိုင္းေစမည္ကို သတ္မွတ္ထားျခင္းမရွိဘဲ လုိအပ္ခ်က္အတိုင္းသာေခၚယူမည္ျဖစ္သည္ ။ ကန္ထရုိက္အလုပ္မွအပ တစ္ပတ္အလုပ္ခ်ိန္နာရီ ( ၄ဝ ) ေက်ာ္လွ်င္ အခ်ိန္ပိုေၾကးေပးၾကသည္ ။ လုပ္ခနာရီေန႕စားအားျဖင္႕ ဒုတိယဆုိင္း အတြက္ ပံုမွန္ထက္ ( ၁ဝ ) ရာခိုင္ႏႈန္းအပို ႏွင္႕ တတိယဆုိင္းအတြက္ ( ၂ဝ ) ရာခိုင္ႏႈန္းအပုိေဆာင္းေပးၾကသည္ ။

          အလုပ္ခန္႕သည္႕ပံုစံေပၚမူတည္ျပီး အျမဲတမ္းခန္႕လုပ္သား ( Permanent Worker ) ႏွင္႕ ယာယီလုပ္သား ( Temporary Worker ) ဟူျပီး ၂ မ်ိဳးထပ္ခြဲျခားျပန္သည္ ။ အျမဲတမ္းဝန္ထမ္းမွာ က်န္းမားေရးေစာင္႕ေရွာက္မႈ ၊ အခမဲ႕ေဆးခန္းျပသႏုိင္မႈ ၊ ေန႕စားျပည္႕ရံုးပိတ္ရက္ခံစားခြင္႕ ၊ ကုမၸဏီမွက်ခံေပးေသာ အေျခခံအသက္အာမခံ ႏွင္႕ လုပ္ငန္းခြင္ထိခိုက္မႈေၾကာင္႕မသန္မစြမ္းအာမခံ တို႕ကိုစုေပါင္းရည္ညႊန္းေသာ အက်ိဳးခံစားခြင္႕ ( Benefit ) မ်ားရရွိၾကသည္ ။ အလုပ္သြင္းေအဂ်င္စီမွတဆင္႕ဝင္ေရာက္လာေသာလုပ္သားမ်ားသည္ ယာယီလုပ္သားမ်ားသာျဖစ္ၾကျပီး ကုမၸဏီေပၚမူတည္ကာ အျမဲတမ္းဝန္ထမ္းျဖစ္ရန္ ၃ လ မွ ၆ လ ခန္႕ၾကာတတ္သည္ ။ အလုပ္သမားဧ။္တပတ္လုပ္အားခသင္႕ေငြ ( Payroll ) ကုိ ခ်က္လက္မွတ္ ( Paycheck ) ထုတ္ျပီးရွင္းေပးပါသည္ ၊ မိမိဧ။္ဘဏ္အေကာင္႕ကိုတုိက္ရုိက္သြင္းေပးမည္႕ Direct Deposit စံနစ္ျဖင္႕လည္းေငြေတာင္းခံႏိုင္ပါသည္ ၊ လုပ္ခေငြကိစၥ ၊ အလုပ္တက္အလုပ္ဆင္းကိစၥ ၊ အခ်ိန္ပိုကိစၥ ၊ လုပ္ခေန႕စားမဲ႕ခြင္႕ကိစၥမ်ားကို ေအဂ်င္စီ ကသာ ေဆာင္ရြက္ပါသည္ ။

ေအဂ်င္စီ မ်ားသည္ အလုပ္သမားနာရီစားလစာဧ။္ ( ၃ဝ ) ႏွင္႕ ( ၄ဝ ) ရာခိုင္ႏႈန္းၾကား အက်ိဳးခံစားခြင္႕ကို အလုပ္ခန္႕ကုမၸဏီမ်ားမွေတာင္းခံသည္႕ဝင္ေငြျဖင္႕ရပ္တည္ၾကသည္ ၊ အလုပ္သမားမ်ားကို အလုပ္ျဖဳတ္ရန္လြယ္ကူျခင္း ၊ အလုပ္သမားမ်ားမွ မေက်နပ္ခ်က္မ်ားေၾကာင္႕တရားစြဲလာလ်ွင္ ေအဂ်င္စီႏွင္႕သာရွင္းေစျခင္း ၊ တရားသေဘာင္ကိစၥမ်ားကိုယ္တြယ္ရျခင္းမွေရွာင္ကြင္းႏုိင္ျခင္း ၊ လုပ္ခလစာရွင္းျခင္း ၊ ဘဏ္ကိစၥမ်ားေဆာင္ရြက္ေစျခင္း ႏွင္႕ အလုပ္သမားမ်ားကို Benefit မေပးရျခင္း စသည္႕ အားသာခ်က္မ်ားေၾကာင္႕ ယာယီလုပ္သားမ်ားကို ကိုင္တြယ္ရန္ အလုပ္ရွင္ကုမၸဏီမ်ားမွ ေအဂ်င္စီမ်ားကို ငွါးရမ္းလုပ္ေဆာင္ၾကသည္ ။

          အလုပ္သမားတစ္ေယာက္ လုပ္ငန္းခြင္ထိခိုက္မိလွ်င္ ကုမၸဏီႏွင္႕စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ထားေသာေဆးေပးခန္း ၊ ေဆးရံု သို႕ ပို႕ေဆာင္ကုသေပးပါသည္ ၊ ထုိ႕အျပင္ ေန႕စားရခြင္႕ ျဖင္႕နားေနခြင္႕ရွိသည္ ၊ ဆရာဝန္ဧ။္ေထာက္ခံမႈျဖင္႕ ဒဏ္ရာသက္သာသည္႕အထိနားေနရင္းလိုအပ္သည္႕ေဆးဝါးအေထာက္အပံ႕ကို အလုပ္ရွင္ကုမၸဏီမွ က်ခံပါသည္ ၊ ေကာင္းမြန္သက္သာလာသည္႕အခါ အလုပ္ျပန္တက္သည္႕အလုပ္သမားကိုေတာ႕ ၾကီးၾကပ္ေရးမွႈး ( Supervisor ) မွ မိမိတို႕ ကုမၸဏီမွတာဝန္ေက်စြာ ကုသေပးသည္ကို သိရွိေၾကာင္းႏွင္႕ က်န္းမာေရးေကာင္းမြန္ျပီျဖစ္ေၾကာင္းခံဝန္ထုိးခိုင္းပါသည္ ၊ အေၾကာင္းမွာ မရုိးသားေသာအလုပ္သမားမွ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရခ်င္ေယာင္ေဆာင္ျပီး မမွန္ကန္ေသာေဆးကုသစားရိတ္ကို အေၾကာင္းျပဳတရားစြဲႏိုင္သည္ကုိ ကာကြယ္ရန္အတြက္ျဖစ္သည္ ။

          ခြင္႕တုိင္လိုလွ်င္ ယာယီလုပ္သားမ်ားမွာ ေအဂ်င္စီကို ဖုန္းဆက္ရျပီး အျမဲတမ္းလုပ္သားမွာမူ ကုမၸဏီဧ။္ Supervisor ကို ၾကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားရမည္ျဖစ္သည္ ၊ အျမဲတမ္းလုပ္သားမ်ားမွာမူ  တႏွစ္လ်ွင္ ဖ်ားနာခြင္႕ ( Sick Leave ) ခန္႕မွန္းေျခ နာရီ  ၅ဝ ( ၆ ရက္ခန္႕ ) ႏွင္႕ အားလပ္ရက္ ( Vacation Hours ) နာရီေပါင္း ၁၂ဝ ( ၁၅ ရက္ခန္႕ ) ခံစားၾကရသည္ ၊ ဥပမာ - အစုိးရရံုးပိတ္ရက္တြင္ အလုပ္မဆင္းရေသာအခါ၌ အျမဲတမ္းလုပ္သားက ၈ နာရီစာ လုပ္ခရေသာ္လည္း ယာယီလုပ္သားမွာမူ  ေန႕စားလုပ္ခ မရၾကပါ ၊ အလုပ္ထုတ္ ( Let go ) ရန္အခြင္႕ၾကံဳလာလွ်င္ ယာယီလုပ္သားကို ေအဂ်င္စီမွ စီစဥ္ျပီး အျမဲတမ္းလုပ္သားကုိ အလုပ္ခန္႕ကုမၸဏီမွ တိုက္ရုိက္စီရင္သည္ ၊ တစ္ပတ္အလုပ္ခ်ိန္နာရီ ( ၄ဝ ) ေက်ာ္သမွ် အခိ်န္ပိုေၾကးခံစားရသည္ကေတာ႕ အတူတူပင္ျဖစ္သည္ ။

          အဆင္႕အားျဖင္႕ ယာယီအလုပ္သမားဘဝ မွ အျမဲတမ္းအလုပ္သမား ၊ ထုိမွတဆင္႕ တစ္ႏွစ္ျပည္႕လွ်င္ တာဝန္ေက်ပြန္မႈစြမ္းေဆာင္ရည္ ( Performance ) ေပၚမူတည္ျပီး လခတိုးေပးေသာ Review ၊ ေနာက္တစ္ဆင္႕ လစ္လပ္ရာထူးအတြက္ဝန္ထမ္းေရြးခ်ယ္ပြဲ ( Job Opening ) တစ္ဆင္႕ျပီးတစ္ဆင္႕ တိုးတက္သြားႏိုင္ပါသည္ ၊ ခန္႕မွန္းေျခအားျဖင္႕ ယာယီမွအျမဲတမ္းသို႕ကူးေျပာင္းရာတြင္ လခဧ။္ ( ၇ ) ရာခိုင္ႏႈန္းတုိးေပးတတ္ၾကျပီး ႏွစ္ပတ္လည္ Review တြင္ ( ၅ ) ရာခိုင္ႏႈန္းတိုးေပးသည္ ၊ Opening ရွိလ်ွင္ လူ႕အရင္းအျမစ္စီမံဌာန ( HR – Human Resorce ) သို႕ Resume တင္ျပီးေလွ်ာက္ထားႏိုင္သည္ ၊ လစ္လပ္ရာထူးအတြက္ ေလ်ွာက္သည္႕လူမ်ားလွ်င္ HR မွ အင္တာဗ်ဴး ၂ ၾကိမ္ ခဲြေခၚယူေလ႕ရွိသည္ ၊ ေဘာလံုးပြဲေလာက စကားကုိငွါးသံုးရလွ်င္ ရွံူးထြက္ပြဲစဥ္ ကဲ႕သုိ႕ လူစစ္ ၊ လူသန္႕လိုက္သည္႕ ပထမအင္တာဗ်ဴး ( Preliminary Interview or Screening Interview ) ကို စာရင္းပိတ္ျပီးတစ္ပတ္အတြင္းလူေတြ႕ေခၚယူစစ္ေဆးပါသည္ ၊ ထူးခ်ြန္ေသာေလ်ွာက္ထားသူမ်ား ( Potential Canditates ) သာ ဒုတိယအင္တာဗ်ဴးမွတဆင္႕ ရာထူးတက္ပါလိမ္႕မည္ ။

          လူအမ်ားေလွ်ာက္ထားေသာအင္တာဗ်ဴး တြင္ေရးရေသာ Resume တြင္ {၁}လိုခ်င္ေသာရာထူး ( Objective ) {၂}လုပ္ခဲ႕ဖူးေသာအလုပ္မ်ားအေသးစိတ္ ( Work History ) {၃}ပညာအရည္အခ်င္း တို႕ကိုျပည္႕စံုစြာျဖည္႕စြက္ရမည္ ၊ အင္တာဗ်ဴးအစတြင္ ဦးစြာလက္ေတြ႕စစ္ေဆးပါသည္ ( ဥပမာ - အီလက္ထေရာနစ္ဆားကစ္မ်ားဂေဟေဆာ္ျခင္း ႏွင္႕ မုိက္ခရိုစကုတ္ၾကည္႕ခိုင္းျခင္း ) ။ စာေျဖစစ္ရာတြင္ပါေသာသခ်ၤာနမူနာမ်ားမွာ တူသည္႕စာလံုးႏွင္႕ဂဏန္းမ်ားကိုေရြးခိုင္ျခင္း  ( Miss and Match ) ၊ မတူညီေသာစာလံုးႏွင္႕ဂဏန္းမ်ားကိုဖယ္ထုတ္ခိုင္းျခင္း ၊ ေပါင္းႏႈတ္ေျမာက္စားတြက္ျခင္း ၊ အတိုင္းအထြာမ်ားသိရွိမႈကိုစစ္ေဆးျခင္း - ( ဥပမာ - လက္မ ၊ စင္တီမီတာ ) ၊ ၾကိမ္ႏႈန္းကိုေပးထားျပီး တစ္နာရီပစၥည္းမည္မွ်ထြက္ရွိမည္ကိုတြက္ခုိင္းျခင္း တုိ႕ျဖစ္ၾကျပီး ျပသနာေျဖရွင္းပံုေမးခြန္း ၊ ယခင္္အလုပ္အေတြ႕အၾကံဳအေသးစိတ္ ၊ လုပ္ငန္းခြင္အႏၱရယ္ကင္းေမးခြန္းမ်ား ၊ လုပ္ႏုိင္ေသာအလုပ္ဆိုင္း ၊ အခ်ိန္ ၊ လိုခ်င္ေသာနာရီစားလစာ ( Hourly Wages ) တို႕ကိုေမးပါသည္ ၊ “မိမိကိုယ္တိုင္ကားေမာင္းျပီးအလုပ္လာႏိုင္ပါသလား “( Commute ) ေမးခြန္းသည္ မပါမျဖစ္ ေမးခြန္းျဖစ္သည္ ။

ဒုတိယအဆင္႕အင္တာဗ်ဴး ေျဖရမည္႕ Canditate မ်ားအတြက္ ေမးခြန္းမ်ားမွာ တမူထူးျခားႏိုင္ပါသည္ ၊ ထုိအခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ရာထူး ( Specific Position ) ႏွင္႕ဆိုင္ေသာေမးခြန္းမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ေလ်ွာက္ထားေသာရာထူးအတြက္သင္မည္မွ်ကြ်မ္းက်င္သနည္း ၊ သင္႕မွာယခုရာထူးႏွင္႕အထူးကိုက္ညီေသာမည္သည္႕အရည္အခ်င္းမ်ားရွိသနည္း ၊ ရွိလွ်င္ဥပမာေပးရန္ ၊ ျပသနာတစ္စံုတစ္ရာျဖစ္လွ်င္မည္သို႕ေျဖရွင္းမည္နည္း ၊ လုပ္ငန္းခြင္၌အလုပ္သမား ၂ ဦး စကားမ်ားလွ်င္သင္မည္သို႕ေျဖရွင္းမည္နည္း ၊ စက္ပစၥည္းမ်ားခြ်တ္ယြင္းလွ်င္သင္မည္သို႕လုပ္ေဆာင္မည္နည္း စသည္တို႕ကိုေမးပါသည္ ၊ ထုိဒုတိယအဆင္႕အင္တာဗ်ဴးေမးသူမ်ား ( Interviewers ) မ်ားတြင္ၾကီးၾကပ္ေရးမွူဴးမ်ားႏွင္႕ HR လူၾကီးမ်ားအျပင္ ရာထူးၾကီးေသာစက္ရံုမန္ေနဂ်ာ ႏွင္႕ ပိုင္ရွင္အထိပါဝင္တတ္သည္ ။

         

          အင္တာဗ်ဴးေျဖျခင္းဧ။္အထက္ျမက္ဆံုးတိုက္ကြက္မွာ ရုိးရုိးသားသားအမွန္အတိုင္းေျဖျခင္း သာ ေအာင္ျမင္ရာျဖစ္သည္ ၊ မိမိမတတ္ကြ်မ္းေသာအရည္အခ်င္းမ်ားကိုလိမ္ညာေရးသားထားမိလွ်င္ လက္ေတြ႕စစ္ခ်ိန္တြင္ေပၚမည္ျဖစ္သလို လူေတြ႕တြင္လည္းေျဖဆုိႏိုင္ရန္ခက္ခဲေပလိမ္႕မည္ ၊ လိမ္ညာေျဖဆိုေသာအနာဂါတ္ဝန္ထမ္းကို မည္သည္႕စက္ရံုကမွ်အလိုမရွိေပ ၊ မတတ္ဘဲ အေျဖေကာင္းေသာေၾကာင္႕ တကယ္႕အလုပ္ခြင္တြင္ မလုပ္တတ္မကိုင္တတ္ျဖစ္ေနသည္႕အလုပ္သမားကို အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္ ( Leader ) က ေစာင္႕ၾကည္႕ေနပါေတာ႕မည္ ၊ အလုပ္တက္ျပီးမၾကာမီက်န္းမာေရး ၊ သာေရး ၊ နာေရးခြင္႕မ်ားရွိပါက အင္တာဗ်ဴးတြင္ၾကိဳတင္ေျပာထားသင္႕ပါသည္ ၊ ေမးႏိုင္ေသာေမးခြန္းမ်ားကိုၾကိဳတင္ရွာေဖြေလ႕လာထားျပီး အဂၤလိပ္ဘာသာစကား ကို တစ္ပါတည္းေလ႕က်င္႕ထားပါလွ်င္ မည္သည္႕အင္တာဗ်ဴးမွ စိတ္လွဳပ္ရွားစရာမလိုပါ ၊ ေၾကာက္ရြံ႕စရာမလိုပါ ၊ ထုိသို႕ျပင္ဆင္ထားပါမွ လွိမ္႕ဝင္လာမည္ျဖစ္ေသာ ထင္သာျမင္သာရွိသည္႕ အနာဂါတ္ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈလိႈင္းလံုးၾကားတြင္ ေကာင္းမြန္စြာပါဝင္ဆင္ႏြဲကူးခတ္ႏိုင္မည္သာျဖစ္ေၾကာင္းတင္ျပလိုက္ရပါသည္ ။

ကိုညီညီ - ေတာင္ၾကီး