ေရြးခ်ယ္စရာ အေမရိကားအလုပ္ဗီဆာ

My Blog List

Sunday, April 5, 2015

အစစ္ေနာက္ကကပ္လုိက္တဲ႕အေကာင္းစား ( Brand-Name and Generic Comparison )

ေဆာင္းပါးရွင္ - ကိုညီညီ ( ေတာင္ၾကီး )
.
.
တစ္ခ်ိန္က စီးပြားေရးသမားအျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ႕ဖူးသူတစ္ေယာက္အဖုိ႕ ဘာဝယ္ဝယ္ ပစၥည္းမွန္ရမယ္၊ ေစ်းသက္သာရမယ္၊ မသက္သာရင္ေတာင္ ေစ်းမွန္ရမယ္ဆုိတဲ႕အေတြးကေတာ႕ ဘယ္ဆိုင္ကိုပဲသြားသြား၊ ဘယ္အြန္လိုင္းစာမ်က္ႏွာမွာပဲဝယ္ဝယ္ စိတ္ထဲမွာ အျမဲရွိေနခဲ႕ပါတယ္။ တစ္ကယ္တမ္း ေရျခားေျမေဝးေရာက္တဲ႕အခါမွာေတာ႕ အလြယ္တကူေသာက္တဲ႕ “ ေရ ” ကိုေတာင္ အစစ္၊ အေကာင္းစား၊ မူလလက္ေဟာင္း - Brand-Name ဆုိတာေတြရွိသလို အစစ္ေနာက္ကကပ္လိုက္တဲ႕အေကာင္းစား - Generic ဆိုတဲ႕ တံဆိပ္ေတြဆုိတာလည္း စားသံုးသူရဲ႕ေငြေတြ သဲ႕ယူေနတဲ႕ စီးပြားေရးတစ္ခုအျဖစ္ ေလ႕လာေတြ႕ရွိရပါတယ္။
.
လူေတြဆုိတာကလည္း အခက္သား ..။ စစ္တဲ႕ပစၥည္းကိုသာေပးလို႕ကေတာ႕ ေတာင္းသေလာက္ေပးပါ႕မယ္ဆုိမွေတာ႕ ေရာင္းသူဖက္က အသာစီးယူျပီးသား ျဖစ္ေနေတာ႕တာေပါ႕။ တစ္ျခားမၾကည္႕နဲ႕ .. ျမန္မာႏိုင္ငံတီဗြီေၾကာ္ျငာေတြေပၚမွာလည္း ထုိနည္းႏွင္ႏွင္ အေရာင္းျမွင္႕တင္ေနၾကတာ ေတြ႕ဖူးၾကမွာပါ။ ကုန္ပစၥည္းအစစ္ဆုိတဲ႕တံဆိပ္ဟာ ကနဦးေပၚစကတည္းက သူက စခဲ႕ရင္ သူ႕တံဆိပ္က မူလေပၚမုိ႕ ေနာက္မွလုိက္ထုတ္ၾကသူမ်ားက အတုေတြလို႕ ေျပာၾကတယ္မဟုတ္လား? ဒါဟာ အေမရိကားလိုေစ်းကြက္မွာ ေနရာတိုင္း မမွန္တာကို ေလ႕လာရင္းနဲ႕ သိလာခဲ႕တယ္။
.
.
ထိပ္ဆံုးၾကံဳေတြ႕ရတာက အိမ္သံုးေဆးဝါးေတြ ဝယ္တဲ႕အခါမွာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံက မထြက္ခြာခင္တုန္းက အသည္းပါေမာကၡေဒါက္တာဦးခင္ေမာင္ဝင္း ေရးတဲ႕စာတစ္ပုဒ္မွာ “ ကြ်န္ေတာ္က ေဆးဝါးအသစ္တုိင္းကို စမ္းသံုးသင္႕တယ္လုိ႕ မယူဆပါဘူး။ ေဆးေတြမွာ ႏုိင္ငံတကာအသိအမွတ္ျပဳ - FDA Approved ပါမွ သံုးဖို႕ ကြ်န္ေတာ္တုိက္တြန္းပါတယ္။ ေဆးဝါး႒ာနတစ္ခုခုက စစ္ေဆးျပီးေၾကာင္း အသိမွတ္ျပဳစာမပါရင္ ေဘးကင္းလံုျခံဳဖုိ႕ စိတ္မခ်ရပါဘူး ” လို႕ ဖတ္မိထားတာ တစ္သက္မေမ႕ႏိုင္ခဲ႕ပါ။ ဒါေၾကာင္႕ ေဆး ဆုိတာကို စဝယ္ဖို႕ မရဲခဲ႕ပါဘူး။

.
ပိုဆိုးတာက ဒီဖက္ႏုိင္ငံမွာ ေဆးတစ္မ်ိဳးဝယ္ရင္ ဆရာဝန္ေဆးစာပါမွ ေရာင္းပါတယ္။ အမ်ားေတြ႕ျမင္ရတဲ႕ စင္ေပၚကေဆးေတြကိုေတာ႕ ေကာင္တာေပၚကေဆးမ်ား - OTC ( Over the Counter ) လို႕ ေခၚပါတယ္။ ဆရာဝန္ေရးေပးတဲ႕ေဆးစာကိုေတာ႕ Prescription လို႕ ေခၚပါတယ္။ ကုိယ္ရဲ႕က်န္းမာေရးအာမခံ -  Health Insurance Provider ရဲ႕ ကာကြယ္မႈ - Coverage အရ ေဆးဖိုးဘယ္ေလာက္က်က် မိမိက ဘယ္ေလာက္ေငြေပး - ဆိုတဲ႕စံနစ္မ်ိဳးကို Co-Pay လို႕ ေခၚပါတယ္။ ဥပမာ - နဲနဲေလးလႈပ္လိုက္တာနဲ႕ ဟုိနားကိုက္ ဒီနားနာတတ္သူ ျမန္မာတစ္ေယာက္ အေမရိကားေရာက္လာတဲ႕အခါ တစ္ထပ္တည္းတူတဲ႕ေဆးဝါးကို ဝယ္လုိ႕မရႏိုင္ပါဘူး။
.
ဒါေၾကာင္႕ ကိုယ္ဘာျဖစ္တယ္ဆုိတာသိရေအာင္ ဆရာဝန္နဲ႕ ထိပ္ဆံုးျပရပါတယ္။ ဒီကေနမွ ဆရာဝန္က အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး - Pain Killer ကို ေဆးစာေရးေပးလုိက္ေတာ႕မွ သြားဝယ္ရပါတယ္။ ေဆးေကာင္တာကေပးလိုက္တာကုိမွတ္ထားျပီး ေနာက္တစ္ေခါက္ ကိုယ္႕ဖာသာကိုယ္သြားဝယ္လုိ႕ မရျပန္ပါဘူး။ ဆရာဝန္နားမွာ ေဆးစာထပ္ေတာင္းရပါတယ္။ ဒီလုိ အလုပ္ရႈတ္တာကို မလိုခ်င္တဲ႕ ကိုေရႊျမန္မာတို႕ဟာ ကိုယ္႕ခႏၶာကိုယ္နဲ႕ကိုက္မယ္႕ ေဆးဝါးေတြကို ဆိုင္ေတြေပၚမွာ အလြတ္ဝယ္လို႕ရေအာင္ OTC ေဆးဝါးနာမယ္ေတြကို မွတ္သားထားလာရပါေတာ႕တယ္။
.
.
ေဆးဆိုင္ကိုေရာက္တဲ႕အခါမွာ ေကာင္တာေပၚကေဆးေတြကိုၾကည္႕ျပီး မူးေမ႕ခ်င္ေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ရတယ္။ အေခၚအေဝၚေတြကလည္းမသိ၊ ေရးထားတဲ႕စာေတြကလည္း တစ္မ်ိဳးတစ္ဖံု၊ အေရးအသားကလည္း မကြဲျပားတဲ႕အခါက်ေတာ႕ ေနာက္ဆံုး ျမန္မာျပည္လူၾကံဳနဲ႕ Biogesis၊ Burmeton၊ B6  နဲ႕ Alaxan စတဲ႕ေဆးေတြ မွာေသာက္ရသူေတြ ေတြ႕ဖူးပါတယ္။ ေရးေပးထားတဲ႕ေဆးနာမည္အတိုင္းဝယ္ရင္ အေၾကာင္းမဟုတ္ဘူး .. မ်က္စိလည္ျပီး Brand-Name ေဘးနား၊ ေအာက္နားကစင္ေတြေပၚမွာ Generic ေဆးေတြမွ အပံုအပင္။ ေစ်းကလည္း သက္သာတယ္၊ ပါဝင္တဲ႕ Supplement Facts OR Active Ingredient ( in each tablet ) ေတြကလည္း အတူတူဆုိေတာ႕ ေဝဝါးျပီး ဘာဝယ္ရမွန္းမသိျဖစ္မယ္ဆိုရင္လည္း ျဖစ္စရာပါ။ ဒါက ေဆးေလာက ဥပမာပါ။
.
ဒီေနရာမွာ Generic ဆုိတာကို အနည္းငယ္ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ ရန္ကုန္ေစ်းကြက္အရ အီလန္ - E Lan ဆပ္ျပာမႈန္႕နာမည္ၾကီးေနတဲ႕အခါ သူနဲ႕အရည္အေသြးတူ 200g ခ်င္းတူ၊ သံပုရာနံ႕ခ်င္းတူ တဲ႕ “ သန္႕စင္ ” ဆပ္ျပာမႈန္႕ဆုိတာ ထြက္ခဲ႕ဖူးတယ္။ အီလန္တစ္ထုပ္ကို ( ၂ဝဝ ) က်ပ္ေရာင္းတဲ႕အခ်ိန္မွာ သန္႕စင္က ( ၁၇ဝ ) က်ပ္ နဲ႕ ေရာင္းပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အီလန္ဟာ Brand-Name ျဖစ္ျပီး စင္ေပၚကလူ ပါ။ သန္႕စင္က ေနာက္ေပါက္ျဖစ္ျပီး Generic ေနရာကေန ဗီလိန္အေနနဲ႕ ေစ်းကြက္ထဲ ဝင္ကစားၾကည္႕သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖန္သားျပင္ေပၚမွာ ရုပ္ရွင္မင္းသမီးေတြနဲ႕ ကဲကဲလန္ေအာင္ေၾကာ္ျငာေနတာ အီလန္ကိုသာ ျမင္ႏိုင္ျပီး သန္႕စင္ ကို ဒီေလာက္ေတြ႕ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေရာင္းအားမွာလည္း သန္႕စင္ ဟာ အီလန္ကို မွီႏိုင္ဖို႕ အေတာ္ၾကီးကိုလုပ္ယူရပါတယ္။ ဒါက Generic ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ပါ။
.
ဒါေပမယ္႕ အားသာခ်က္က ရွိေနျပန္ပါေသးတယ္။ အီလန္ ရဲ႕ ေရာင္းအားကိုမွီျပီး သန္႕စင္ က ေမွ်ာလုိက္သြားလို႕ရတယ္။ ေစ်းသက္သာတဲ႕အတြက္ အီလန္ကို မသံုးႏိုင္သူေတြက သန္႕စင္ ကို ဝယ္တယ္။ သံပုရာနံ႕ပါရင္ျပီးေရာ၊ ဆပ္ျပာမႈန္႕ျဖစ္ရင္ျပီးေရာ၊ ဘာအမႈန္႕ျဖစ္ျဖစ္ အဝတ္ေျပာင္ရင္ျပီးေရာ ဆုိသူမ်ားနဲ႕ အမ်ားနဲ႕အလုပ္လုပ္ရတဲ႕စားေသာက္ဆုိင္၊ ဝန္ထမ္းေခ်ာင္ခ်ိေရးေတြမွာ Generic ကုိ သံုးၾကတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံေစ်းကြက္မွာေတာ႕ အီလန္ ေရာ၊ သန္ု႕စင္ ေရာ ကိုယ္ပိုင္စက္ရံုရွိၾကတယ္။ ကုန္သည္ေတြအကုန္လံုးက ေဖာက္သည္အမ်ိဳးမ်ိဳးရဲ႕လုိအပ္ခ်က္ကို ထိန္းထားႏိုင္ဖို႕ Brand- Name ေရာ Generic ေရာ တစ္ဆိုင္တည္းမွာ တင္ေရာင္းၾကတယ္။ အေမရိကားေစ်းကြက္မွာ မတူတဲ႕ Gereric ေစ်းကြက္က ဒီလိုပါ။
.
.
ေခတ္မီအရင္းရွင္ေစ်းကြက္ဟာ စီးပြားေရးကိုလိုနီစံနစ္တစ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုင္ေသးေသးေလးေတြဟာ ဆိုင္ၾကီးေတြနဲ႕ ယွဥ္ေရာင္းႏုိင္ဖို႕ မလြယ္ကူလွပါ။ လိမ္ဖယ္လိမ္ဖယ္ နဲ႕ ရပ္တည္ႏုိင္တယ္ထားဦး တစ္နာရီ ( ၈ ) ေဒၚလာ နဲ႕ ( ၁၂ ) ေဒၚလာၾကားေပးရတဲ႕အလုပ္သမားငွားရမ္းစားရိတ္ကို ၾကာရွည္မထမ္းထားႏုိင္ပါဘူး။ သူ႕နည္းသူ႕ဟန္နဲ႕ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားလာတဲ႕ လုပ္ငန္းသစ္ - Startup ဆုိရင္လည္း အလားအလာသာရွိပါေစ လုပ္ငန္းၾကီးက ဝါးျမိဳဝယ္ယူျခင္း - Acquisition နည္းနဲ႕ သိမ္းပိုက္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အေမရိကားမွာ လူသံုးကုန္၊ အဝတ္အထည္၊ စားေသာက္ကုန္ စသျဖင္႕ ေစ်းႏႈန္းေတြကို အဆမတန္တင္ေရာင္းတယ္။ ေၾကာ္ျငာစားရိတ္၊ အလုပ္သမားခ၊ စတုိးဆိုင္ငွားရမ္းခ၊ ကားပါကင္ထိန္းသိမ္းခ .. ဒါေတြကလည္း ေစ်းကမေသးပဲကိုး။
.
သူတုိ႕တင္ေရာင္းတဲ႕ ပစၥည္းအေၾကာင္း စေျပာရေအာင္..။ နာမည္ၾကီးပစၥည္းေတြကို သူတုိ႕တင္ေရာင္းၾကသလို အဲဒီလိုနာမည္ၾကီးေတြကို မယွဥ္ႏိုင္တဲ႕ ဒုတိယတန္းစားထုတ္လုပ္သူေတြနဲ႕ အထင္ကရစတိုးဆိုင္ၾကီးေတြက အေပးအယူလုပ္ျပီး Generic ပစၥည္းေတြ တရားဝင္ ထုတ္လုပ္ၾကတယ္။ ကုိယ္ပုိင္တံဆိပ္တပ္ျပီး “ မူလနာမည္ၾကီး Brand-Name ဘယ္တံဆိပ္ရဲ႕ ဘယ္ပစၥည္းရဲ႕ ပါဝင္မႈနဲ႕အတူတူပါဝင္တယ္ .. စမ္းသံုးၾကည္႕ပါ ” ဆိုျပီး ကုန္ပစၥည္းအမွတ္တံဆိပ္ေပၚမွာ ေပၚေပၚတင္တင္ ေရးသားေၾကာ္ျငာတာ ေတြ႕ရတယ္။
.
ေနာက္အားသာခ်က္တစ္ခုက နာမည္ၾကီးပစၥည္းကိုမွီျပီးေရာင္းရမယ္႕ကိုယ္႕နာမည္နဲ႕ပစၥည္းကိုတင္ေရာင္းေပးဖို႕ ဘယ္စတုိးဆိုင္ကိုမွ ဒူးေထာက္ခယစရာမလုိပါဘူး။ ဆိုင္က စင္ေပၚမွာတင္ထားတဲ႕ Brand-Name ရဲ႕ ေဘးနား၊ ေအာက္နား၊ အေပၚနားမွာ ကပ္လ်က္ တင္ထားလိုက္ရံုသာ .. ေၾကာ္ျငာနည္းက ဒီေလာက္အထိ လြယ္ကူပါတယ္..။ ထုတ္လုပ္သူက ပို႕လာတဲ႕ပစၥည္း ကိုယ္႕ဆိုင္ေရာက္တယ္ဆိုရင္ပဲ အသင္႕လက္တင္ေရာင္းႏိုင္တာက အားသာလြန္းတာမို႕ လက္ဝါးၾကီးအုပ္အရင္းရွင္ကုန္သည္ၾကီးေတြ Generic ပစၥည္းကို မျဖစ္မေနထုတ္လုပ္ၾကတယ္ .. ေစ်းကြက္ရွာၾကတယ္..။ တစ္ခုသတိထားၾကည္႕ပါ .. အေမရိကန္က Generic ထုတ္ျပီးေရာင္းေနတဲ႕ စဆုိးဆိုင္ၾကီးေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္စက္ရံုမရွိၾကပါဘူး။
.
.
Generic ဟာ အတုမဟုတ္ပါဘူး။ အတုလုပ္ငန္းက မသမာတဲ႕ ေအာက္လမ္းစီးပြားေရးလုပ္ငန္းပါ။ Generic ဟာ ဒုတိယအဆင္႕ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း အျဖစ္ အျမတ္မ်ားစြာကုိ သဲ႕ယူတဲ႕ အတန္းအစား - Category တစ္ခု အျဖစ္ ရပ္တည္ေနပါတယ္။ Generic ဆိုျပီး စားသံုးသူစိတ္ခ်ရမႈ - Customer Satisfaction မရွိဘူး လို႕ ယူဆလို႕မရပါဘူး။ သူ႕မွာလည္းသူျပည္႕စံုေအာင္ လုပ္ရပါတယ္။ ဥပမာ - ေဆးဝါး Generic ဆိုရင္ FDA – Food and Drug Administration က ေထာက္ခံခ်က္ ( ေထာက္ခံျပီး ) – Approved မပါရင္ ထုတ္လို႕မရပါ။ Brand-Name တို႕လိုပဲ အစစ အရာရာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ တူညီပါတယ္။
.
Generic ပစၥည္းကို ထုတ္လုပ္ေပးရသူ စက္ရံုေတြဖက္ကလည္း သာတဲ႕အခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ သူတို႕ဟာ ပထမတန္းစားပစၥည္းကို မယွဥ္ႏုိင္သလို ေစ်းကြက္ဝင္တုိးဖို႕ မားကက္တင္း မဆင္းရရံုမက ေရာင္းလို႕မကုန္မွာလည္း မပူရပါဘူး။ ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ရန္၊ လုပ္ငန္းလည္ပတ္လို႕သာ အာရံုထားရျပီး လုပ္ငန္းလည္ပတ္ေငြအတြက္ ပူစရာမလိုပါ .. အရင္းရွင္ကုမၸဏီေတြထံ လက္ျဖန္႕ေတာင္းလိုက္ရံုပါပဲ။ သူ႕ရဲ႕အဓိက အာရံုစုိက္အလုပ္က ဒုတိယအတန္းစားလက္ရာေကာင္းမြန္မႈ - Quality ကို မျပတ္တမ္းထိန္းထားျပီး ပထမတန္းစားပစၥည္းရဲ႕ ေစ်းကြက္ေျပာင္းလဲမႈ နဲ႕ သုေတသနပစၥည္းအသစ္ေတြကို မ်က္ေျခမျပတ္ရင္ ရပါျပီ။
.
.
ခ်ဳပ္ျပီးေျပာရရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ Generic လုပ္ငန္း မထြန္းကားေသးေပမယ္႕ ရွိႏွင္႕ျပီးသားတစ္ခ်ိဳ႕ေတာ႕ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဆက္လက္ရွင္သန္ႏုိင္ေအာင္ မားကက္တင္းအလုပ္ေတြ မ်ားမ်ားလုပ္ဖို႕ လိုပါတယ္။ စားသံုးသူေတြကို ပညာေပးဖုိ႕လုိပါတယ္။ လူမႈဖူလံုေရး၊ သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရး၊ မိသားစုစီမံကိန္း၊ ကုမၸဏီဝန္ထမ္းသက္သာ စတဲ႕ လူသားအရင္းအျမစ္တုိးတက္ဖုိ႕ Generic လုပ္ငန္းအေၾကာင္း ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳ ရွင္းျပမယ္႕လူေတြလုိပါတယ္။ ေဖာက္ထြက္တီထြင္မည္႕ Entrepreneur ေတြ လုိပါတယ္။ ႏိုင္ငံစီးပြားေရးထူေထာင္ဖို႕ ေစ်းသက္သာျပီး အရည္အေသြးျပည္႕မီွတဲ႕၊ ပထမတန္းစားထက္ မညံ႕တဲ႕ ထုတ္ကုန္ေတြ လုိအပ္ပါတယ္။
.
ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ၾကံဳေနရတာက ကြ်န္ေတာ္ ကြ်န္မတို႕ မိဘျပည္သူမ်ား ေမွ်ာ္လင္႕ထားသလို စီးပြားေရးမွာ Generic ေတြ မထြန္းကားလာပဲ အတုေတြေပါမ်ားေနတာ စိတ္အပ်က္ရဆံုးပါ။ တစ္ေယာက္ေအာင္ျမင္ရင္ ဝင္ေပါက္ေသးေသးေလးကို ေနာက္လူေတြ အတင္းဝင္တိုးၾကတာ ပုိဆိုးပါတယ္။ ေရွ႕လူလည္း ျငိမ္ျငိမ္မေနရ၊ ေနာက္လူလည္းအဆင္မေျပ၊ ေနာက္ဆံုးေတာ႕ ေစ်းကြက္ပ်က္စင္ျပိဳတဲ႕ပြဲ - ျမန္မာႏုိင္ငံက ဒီလုိျဖစ္ေနပါတယ္။ အဆိုးဆံုးက ႏွစ္ေပါင္း ( ၆ဝ ) ေက်ာ္အတြင္း Generic အစိုးရအဆက္ဆက္ၾကားမွာ အတုေတြနဲ႕ၾကီးခဲ႕ရတဲ႕ မိဘျပည္သူမ်ားရဲ႕ ဘဝပါပဲ။
.
.
ထင္သာျမင္သာေအာင္ Brand-Name နဲ႕ Generic တုိ႕ရဲ႕ ႏိႈင္းယွဥ္မႈေတြကို Walmart နဲ႕ Target စတုိးၾကီးေတြနမူနာနဲ႕ လင္႕ေတြ တင္ေပးလုိက္ပါတယ္။ အားလံုး ဆက္ေတြးျပီး လမ္းသစ္ေဖာက္ႏိုင္ၾကပါေစ။
.
.
.
Walmart က အေလးခ်ိန္တူ ေစ်းသက္သာ ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္။
.
နဲ႕
.
.
.
Target က ေစ်းမကြာ အေလးခ်ိန္သာ ပစၥည္းႏုိင္းယွဥ္ခ်က္။
.
.
နဲ႕
.
.
.




No comments: