လမ္းေဘးကေနေခါင္းေထာင္လာတဲ႕ မူးယစ္ေဆးဝါးအသစ္ Flakka

ေဆာင္းပါးရွင္ - ကိုညီညီ ( ေတာင္ၾကီး )

.

.

ပီးေပၚ … ပီးေပၚ … ပီးေပၚ ……!

--- စိတ္ေဝဒနာရွင္တစ္ေယာက္ဟာ အက်ီၤေတြ ဆုတ္ျဖဲပစ္ေနတယ္။ လမ္းမေပၚေျပးထြက္လာေတာ႕ ကုိယ္ေပၚမွာ ဘာအဝတ္အစားမွ မက်န္ေတာ႕ဘူး။ လူတစ္ကုိယ္လံုးကလည္း လႈပ္ရမ္းလို႕။ ဘီလူးစီးထားသလို သၾကၤန္ယိမ္းလိုလို ခုန္ေပါက္ေျပးလႊားျပီး သူ႕ေနာက္ကို လူအုပ္ၾကီးကလုိက္ေနတယ္လို႕ ေအာ္ေနတယ္။

--- အေရးေပၚ - Pediatric Ambulance Transport ကားေပၚမွာပါတဲ႕  အသက္ငင္ေနတဲ႕ လူနာတစ္ေယာက္ပါလာတယ္။ တစ္ေယာက္ကေမာင္းေနတုန္း ေနာက္ ေယာက်ၤားသူနာျပဳတစ္ေယာက္က လူနာကို အဖ်ားတိုင္းတယ္။ သူ႕နဖူးေပၚမွာ ( ၁ဝ၅ ံ)

--- စိတ္ကစဥ္႕ကလ်ားျဖစ္ေနသူတစ္ေယာက္ဟာ သြပ္နန္းၾကိဳးျခံစည္းရိုးေပၚေက်ာ္တက္ရင္း အခြ်န္တစ္ခုနဲ႕ ျငိေနတယ္။ ရဲေတြေရာက္လာလို႕ ျဖဳတ္ခ်အျပီးမွာ ထြက္ေျပးလို႕ ျပန္လိုက္ဖမ္းေနတယ္။ လူ ( ၄ ) ေယာက္အားေလာက္အထိ သန္မာၾကမ္းတမ္းေနသူကို ရဲ ( ၅ ) ေယာက္က မနည္းၾကီး မိေအာင္ခ်ဳပ္ထားရတယ္။

--- တီဗြီမွာ သတင္းလာေနတယ္။ “ ( ၂ဝ၁ဝ ) မွာ ကြ်န္မတို႕ကို ဒီလိုတုိင္ၾကားမႈမ်ိဳး တစ္ခုမွ မရွိခဲ႕ဘူး။ ( ၂ဝ ၁၂ ) ခုႏွစ္မွာ ( ၈၅ ) မႈ ရွိခဲ႕တယ္။ ( ၂ဝ၁၄ ) မွာ တိုင္ၾကားမႈ ( ၆၇ဝ ) အထိ ျမင္႕တက္လာတယ္။ ဒီကိစၥဟာ ( ၃ ) ႏွစ္အတြင္းမွာ ( ၇၈ဝ% ) ျမင္႕တက္လာတဲ႕ ျပသနာပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ” လို႕ သတင္းဖတ္သူက ေၾကျငာသြားတယ္။

.

ဒီျဖစ္ရပ္ေတြဟာ ရုပ္ရွင္ထဲက ဇာတ္ဝင္ခန္းကို ျပန္ေျပာျပေနတာမဟုတ္သလို အေရးေပၚအေျခအေနေတြကုိ ေျဖရွင္းေနရတဲ႕ ရဲ႒ာနတစ္ခုရဲ႕ မွတ္တမ္းလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ဖေလာ္ရီဒါျပည္နယ္မွာ ျဖစ္တာသိပ္မၾကာေသးေပမယ္႕ ( ၂ဝ၁၃ ) ခုႏွစ္ တစ္ႏွစ္ထဲမွာတင္ လူ ( ၁၂၆ ) ေယာက္ကုိ သတ္ခဲ႕ျပီးတဲ႕ မူးယစ္ေဆးဝါးလက္သစ္ “ ဖလက္ကာ - Flakka  ” ရဲ႕ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း မိတ္ဆက္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

.

ေဖာ္စပ္ရလြယ္ကူျပီ္း ဘယ္လိုေဆးပံုေဆာင္ဖြဲ႕မႈမွ မရွိတာ Flakka ပါ။ ၾကည္႕လုိက္ရင္ ဇစ္အိပ္ - Ziploc အိတ္ေလးနဲ႕ပိတ္ထားတဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လုပ္ငန္းသံုးတဲ႕ “ ဆားၾကမ္း ”  ပံုစံသာသာ အထုပ္ကေလးနဲ႕ ဆင္တူတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က်ျပန္ေတာ႕ ငါးကန္ေအာက္ေျခမွာထည္႕တဲ႕ ေက်ာက္အၾကည္ -  Gravel ေလးေတြနဲ႕ အျမင္အားျဖင္႕ သိပ္မကြာလွဘူး။ သူ႕ဘန္းစကားနာမယ္ Gravel လို႕ေခၚတာရွိသလို ယခင္မူးယစ္ေဆးဝါးနာမည္ေဟာင္း ေဆြမ်ိဳးရင္းျခာ Bath Salts လို႕လည္း ေခၚၾကတယ္။

.

.

Flakka ကုိ ဘယ္လုိသံုးရမလဲ သင္ေပးစရာမလုိေလာက္ပါဘူး။ အမႈန္႕ၾကိတ္ျပီး “ ပိုက္ထိုးရွဴမလား ” ( Snort )၊ လက္ဘက္ရည္ဇြန္းထဲထည္႕ျပီး ေအာက္က ဂက္စ္မီးျခစ္နဲ႕ကင္ .. ထြက္လာတဲ႕မရဏမီးခိုးေငြ႕ကို “ ရွဴမလား ” (Smoke )၊ အမႈန္႕ေလးကုိေရနဲ႕ေဖ်ာ္ .. သန္႕လားမသန္႕လားမသိတဲ႕ေဆးထုိးအပ္နဲ႕ တစ္ေယာက္ျပီးတစ္ေယာက္ “ ထုိးမလား ” ( Inject )၊ ေရမပါပဲ ပါးစပ္ထဲမွာ တံေတြးေလးစုျပီး လူမျမင္ေအာင္ အျမန္ “ မ်ိဳခ်မလား ” ( Swallow ) .. သံုးစြဲဖို႕ ယင္းထေနသူက ဒါေတြအကုန္သိပါတယ္။

.

Flakka ရဲ႕ ဆြဲေဆာင္မႈက ေဆးရွိန္အရမ္းအတက္ျမန္တယ္။ ခႏၶာကုိယ္ထဲေရာက္ေရာက္ခ်င္း အဆုပ္ကိုညွစ္ျပီး ႏွလံုးကိုတိုက္္ရုိက္ ထိန္းခ်ဳပ္ပါတယ္။ ေသြးခုန္ႏႈန္းျမန္လာတာနဲ႕အမွ် လန္းဆန္းတက္ၾကြလာတယ္။ အင္မတန္ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ေကာင္းတဲ႕ စိတ္ဆႏၵကုိ ျဖစ္ေပၚေစတဲ႕ ဒိုဖမင္း - Dopamine ဓါတ္ ကုိ အရွိန္အဟုတ္ျမွင္႕ ထုတ္လႊတ္ေပးတယ္။ ဇီဝျဖစ္စဥ္ကိုဆန္႕က်င္ျပီး ျဖတ္လမ္းကေန အစြမ္းကုန္ျမွင္႕တင္လိုက္တဲ႕ အတုအေယာင္ေပ်ာ္ရႊင္မႈပံုရိပ္ေယာင္ေတြဟာ ၾကာရွည္ေတာ႕ မခံပါဘူး။

.

ေဆးက်ခ်ိန္ - Comedown ကုိ ေရာက္လာတဲ႕အခ်ိန္မွာ ေဆးကသာ ခႏၶာက ထြက္ခြာထားျပီး အဖ်ားေဝဒနာကို ခ်န္ထားခဲ႕တာက Flakka ရဲ႕ အစြမ္းသတိၱပါ။ မဖ်ားရင္ေတာင္ ေတာ္ေတာ္စိတ္ဓါတ္က်ေနတဲ႕ ဘဝရွံဴးသမား တစ္ေယာက္ျဖစ္ရပါျပီ။ တုန္ယင္ေနတဲ႕ ေဆးက်သူဟာ ေဆးဝါးထပ္သံုးႏုိင္ဖုိ႕ နည္းလမ္းရွာရပါတယ္။

.

အစပိုင္းနည္းနည္းကေန မ်ားမ်ားစားစားလုိခ်င္တဲ႕အခါ အင္တာနက္အြန္လိုင္းကေန တရုတ္ႏိုင္ငံ နဲ႕ အိႏိၵယႏိုင္ငံေတြရဲ႕ လ်ိဳ႕ဝွက္ဓါတ္ခြဲခန္းေတြကုိ ပါကင္အိတ္လိုက္ မွာဖို႕ ၾကိဳးစားလာၾကတယ္။ ဘယ္လိုအထူးထုတ္ပိုးမႈ - Special Handling မွမလိုပဲ Flakka ကုိ “ အေၾကြ - Bulk ” အေနနဲ႕ ေရာင္းၾက ဝယ္ၾက သံုးစြဲၾကတယ္။

.

.

ကိုကင္း နဲ႕ မက္တာဖက္တာမင္းအုပ္စုဝင္ ေတြရဲ႕ စိတ္ခံစားမႈေတြအတိုင္း “ က်ရင္ျပန္တင္ - Jump-Start A Circle of Use ” လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္ေတြေၾကာင္႕ စမ္းသံုးမိသူ လူငယ္ေတြဟာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည္႕ဖို႕ နည္းလမ္းမရွိႏိုင္ပါဘူး။ တုိးရင္း နဲ႕ ဆက္တိုးဖို႕သာ ရွိေနပါတယ္။ စိတ္ၾကီးျခင္း၊ စိတ္ေျခာက္ျခားျခင္း၊ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ျခင္း၊ မဟုတ္တာကိုအဟုတ္ထင္ေနျခင္း၊ ယင္းေရာဂါစြဲကပ္ျခင္း စတာေတြကုိ တစ္မ်ိဳးနဲ႕တစ္မ်ိဳး မပ်င္းရိ မျငီးေငြ႕ရေအာင္ Flakka က ဆက္တိုက္ေဖ်ာ္ေျဖေနမွာ ေသခ်ာပါတယ္။

.

ေဆးထဲမွာအဓိကပါဝင္သရုပ္ေဆာင္တဲ႕ျဒပ္ေပါင္းကုိ အယ္လ္ဖာကြန္ေပါင္းလို႕ေခၚတယ္။ အက်ယ္ဆုိရင္ေတာ႕ Bath Salts မွာ ေတြ႕ရေလ႕ရွိတဲ႕ ကုိကင္း ရဲ႕ တစ္ဝမ္းကြဲေဆးႏြယ္ဝင္ မက္တာဖက္တာမင္း အုပ္စုထဲကပါ။ အႏၱရာယ္အေပးဆံုးေဆးနာမည္အတိအက်ဆုိရင္ alpha-PVP (alpha-Pyrrolidinovalerophenone ) လို႕ ေခၚပါတယ္။ “ ေနာက္ဆံုးမွေပၚတဲ႕ေဆး အစြမ္းထက္ ”  ဆုိသလို Flakka ရဲ႕ အဖ်က္စြမ္းအားဟာ ကနဦးဘိန္းျဖဴထက္ အဆ ( ၅ဝ ) ဆိုးရြားတယ္လုိ႕ အင္တာနက္သတင္းေတြက အားမနာတမ္းေရးုျပထားတာ ေတြ႕ရတယ္။

.

.

ဒီေလာက္ဆိုးဝါးတဲ႕ေဆးဝါးကုိ ဖေလာ္ရီဒါျပည္သူေတြ မရႈမလွခံစားေနရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အိုဟုိင္းယုိး နဲ႕ တကၠဆက္ျပည္နယ္ေတြအထိ ျပန္႕ႏွံ႕ေနျပီလို႕လည္း သိရတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေဆးဝါးေတြဆို နာမည္ၾကီးသေလာက္ အစိုးရေတြကလည္း ပိုင္ပုိင္ႏုိင္ႏိုင္ကိုင္တြယ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ လက္တစ္လံုးၾကားလွည္႕ဖ်ားသူေတြရဲ႕ ဥပေဒမ်က္စိတစ္ခတ္အတြင္းမွာ ပိတ္ပင္ေဆးဝါးေတြကုိ နာမည္ေျပာင္းျပီး ဓါတ္ေပါင္းတူေတြထုတ္လာတဲ႕အခါ ဘယ္ေလာက္အားၾကီးတဲ႕အစိုးရျဖစ္ပါေစဦး .. မတားႏိုင္ေသးသ၍ ခံရတာပါပဲ။

.

ပိုဆိုးတာက Flakka ထဲမွာသံုးတဲ႕ ကုန္ၾကမ္းက အေမရိကန္တားျမစ္ေဆးဝါးထဲမွာ အသြင္းမခံရေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင္႕ ကုန္ၾကမ္းရွိသေလာက္ အစုိင္အခဲၾကိဳက္သေလာက္ ခ်က္လို႕ရေနတယ္။ အထုတ္ၾကီးကေန အထုပ္ငယ္အသြယ္သြယ္ လက္လီခြဲေရာင္းလို႕ရေနတယ္။ ရဲနဲ႕ေတြ႕လို႕ေျပးရရင္လည္း လမ္းေပၚလႊတ္ပစ္လိုက္ရံုနဲ႕ သာမန္လမ္းခင္းေက်ာက္နဲ႕ ေရာသြားႏုိင္တယ္။ စိတ္ရူးေပါက္ေနသူေတြမ်ားလာေနတဲ႕ ဒီဘက္ေခတ္ၾကီးထဲမွာ အဆိုးဆံုး နဲ႕ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာအေကာင္းဆံုး ျခိမ္းေျခာက္မႈက “ ေစ်းႏႈန္း ” ပါ။

.

.

ကုိကာကုိလာသံဗူးအရြယ္ေဆးတစ္ထုပ္ကို ေဒၚလာ ( ၅ဝဝဝ )၊ ( ၅ဝဝ )၊ ( ၅ဝ ) မေပးရပါဘူး။

.

လုိသလိုအေၾကြကိုေျပာ .. ၾကိဳက္တဲ႕အခ်ိန္ကိုေျပာ ဒီတစ္ဗူးကိုပဲ ( ၅ ) ေဒၚလာနဲ႕ဝယ္လို႕ရတယ္။ အင္မတန္ေစ်းေပါတာက အဓိကျခိမ္းေျခာက္မႈျပသနာလို႕ ရဲ႒ာနေတြက သတိေပးစာ ထုတ္ၾကတယ္။

.

ဒီေလာက္လက္လွမ္းမီွဖို႕လြယ္ေနတဲ႕ Flakka ကို ဘယ္လုိ ထိန္းၾကမလဲ? ကုိယ္႕ကေလးကိုယ္ ႏိုင္ေအာင္ထိန္း၊ သူ႕အေပါင္းအသင္းေတြကို ဂရုစိုက္၊ ကေလးမ်က္ႏွာတစ္ခ်က္ပ်က္သလား ေန႕တိုင္းကင္းေထာက္၊ လုပ္ေနက်တာဝန္ဝတၱရားတစ္ခုခုကို မၾကာခဏေမ႕သလား ေစ႕ေစ႕စပ္စပ္ေလ႕လာ၊ ေဆးပညာဗဟုသုတေရးထားတဲ႕ ျမန္မာလို .. အဂၤလိပ္လို စာအုပ္စာေေပေတြ မျပတ္တမ္းဖတ္ .. ဒါဆိုရင္ ကိုယ္႕သားသမီးေဆးမစြဲသလို ကုိယ္တိုင္လည္း မစမ္းၾကည္႕၊ မီးေတာမတိုးမိေစဖုိ႕ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ႏုိင္ပါလိမ္႕မယ္။

.

koko2yeye@gmail.com

.

ရည္ညႊန္းကိုးကား - Business Insider, Dispatch Times