ေရြးခ်ယ္စရာ အေမရိကားအလုပ္ဗီဆာ

My Blog List

Friday, April 25, 2014

စိတ္ဖိစီးမႈ ႏွင္႕ ဒီမိုကေရစီ

ေဆာင္းပါးရွင္ - ကုိညီညီ ( ေတာင္ၾကီး )

     
              အဖက္ဖက္က လိုေလေသးမရွိ ျပီးျပည္႕စံုသူေတြမွာ လိုအပ္ခ်က္တစ္ခုရွိေနပါေသးတယ္ ၊ ဒါကေတာ႕ မျဖစ္ခ်င္တာျဖစ္ရ ျဖစ္ခ်င္တာမျဖစ္ရ လို႕ ေယ်ဘုယ်ဆုိႏုိင္တဲ႕ ညွင္ညွင္သာသာေလာကဓံ နဲ႕ ေခတ္သစ္စိတ္ဖိစီးမႈ-Moral Stress ေတြျဖစ္တယ္ ၊ လိုတိုင္းတ ရေပမယ္႕ စိတ္ဖိစီးမႈကို မလြဲမေရွာင္သာခံစားရေလ႕ရွိၾကတာ ဓမၼတာတစ္ခုျဖစ္တာ ျငင္းဆုိလို႕မရတဲ႕အခ်က္တစ္ခုပါ ၊ ကုိယ္မၾကားခ်င္တာ ခပ္သဲ႕သဲ႕ေလးၾကားေနတာကအစ မျမင္ခ်င္ပါဘူးဆုိမွ ထိပ္တိုက္တိုးေနတတ္တာ ဘယ္လိုအေၾကာင္းတရားေတြက စီမံမႈေပးေနတာပါလဲ ၊ စဥ္းစားရင္း အေျဖမရ တစ္ခုမေျပလည္ခင္ ေနာက္တစ္ခုဆက္ ဒီလိုနဲ႕ပဲ ရႈတ္ေထြးသြားလိုက္တဲ႕ခ်ည္ခင္ တစ္ခိုင္လံုးေရႊျဖစ္ေနရတာ စိတ္ဖိစီးမႈပါ ၊ လူသားအလင္းေရာင္ လူသားအေမွာင္အရင္းအျမစ္ လူသားကမၻာ တို႕ကို အေရာင္တစ္မ်ိဳးနဲ႕ လႊမ္းျခံဳထားလိုက္တဲ႕ ဒီစိတ္ဖိစီးမႈလက္က ဘယ္လိုအလႊာအသီးသီးလူတန္းစားမွ လြတ္ေျမာက္ရန္မတတ္ႏိုင္ျဖစ္ေနပါတယ္ ၊ ဒီ စိတ္ကုိ ဘယ္လုိေျဖေပ်ာက္ႏုိင္ပါသလဲ ၊ ဘယ္ကဲ႕သို႕ေသာ ဒိုးဇက္တံုးေလးမ်ားနဲ႕ မိမိဘဝကို သြယ္္ဆက္ေျဖာင္႕တန္းႏုိင္ေစပါသလဲဆိုတဲ႕အေမးကိုေျဖၾကားႏုိင္ဖုိ႕ မူဝါဒ တစ္ခုကို အကူအညီေတာင္းျပီး ေဆြးေႏြးအၾကံေပးခြင္႕ျပဳပါ ၊ အဲဒီဝါဒက ရဲေဘာ္ၾကီး “ ဒီမိုကေရစီ ” ပါ ။




           လူမႈေရးမွာမေအာင္ျမင္တဲ႕အဓိကအေၾကာင္းရင္းက စိတ္ဖိစီးမႈလုိ႕ပဲ တဲ႕တိုးေျပာပါရေစ ၊ ဘယ္ေနရာမဆုိ သူမပါရင္မျပီးဘူး ၊ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးမွာ သူတစ္ပါးနားလည္ေအာင္ေျပာတတ္ ဆုိတတ္ျခင္းက ပကတိေမြးရာပါ ဒီမုိကေရစီပါ ၊ တတ္ေျမာက္ျခင္း မတတ္ေျမာက္ျခင္း / သင္ယူျခင္း မသင္ယူျခင္းဟာ ေနာက္္ဆက္တြဲတုိးတက္မႈ-Development ရဲ႕အက်ိဳးဆက္ျဖစ္တယ္ ၊ ေျပာရရင္ ကေလးတစ္ေယာက္ ႏို႕ဆာလို႕ငိုတာ သူ႕ဒီမိုကေရစီျဖစ္ပါတယ္ ဒါသူ႕အခြင္႕အေရးပါ ၊ အစာဝသြားလို႕ အငိုတိတ္သြားတဲ႕အခါ လႈပ္ရွားမယ္ ေဆာ႕ကစားမယ္ျဖစ္လာတဲ႕ အမူအက်င္႕က သူ႕အတြက္ဆင္႕ပြားတုိးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈ-Alternative Motivation အဆင္႕ကုိတြန္းပို႕ေပးတဲ႕အခ်ိန္ရံုမက ဒီကေလးမွာ လြတ္လပ္ျခင္းဒီမိုကေရစီဓါတ္ရွိေနျပီး စိတ္ဖိစီးမႈ ပေပ်ာက္ေနပါတယ္ ။


 ဒါေၾကာင္႕ပဲ တုိးတက္ဆဲ တုိးတက္ျပီးႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ဒီမိုကေရစီအရင္းအျမစ္ ရင္ေသြးငယ္မ်ားရဲ႕ မူၾကိဳ ကေန အထက္တန္းအထိပညာေရးမွာ ကုိယ္လက္လႈပ္ရွားမႈသင္ခန္းစာ P.E – Physical Education ဟာ အဲဒီေက်ာင္းသားငယ္ရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္ကုိေတာင္႕တင္းေစျပီး စိတ္ဓါတ္ဖြံ႕ျဖိဳးေစရံုမက ႏိုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္ေရးရဲ႕ အုတ္နီခဲတစ္ခ်ပ္ / သရိုးကိုင္မယ္႕ ဘိလပ္ေျမ တစ္ဒယ္ မက တန္ဖိုးထားၾကတာပါ ၊ ဒီကေနတစ္ဆင္႕ ေခတ္ပညာကို လက္တန္းသင္ယူႏုိင္ျပီး မ်က္ေမွာက္ျဖစ္ေပၚေနတဲ႕ ကမၻာတစ္လႊားတိုးတက္ေျပာင္းလဲမွႈေတြရဲ႕ အဆိုးအျပစ္ ႏွလံုးသြင္းနမူနာကို လြတ္လပ္တဲ႕ေက်ာင္းစာသင္ခန္းမွာ ပံုစံရုိက္ အျပီးေလ႕က်င္႕ေပးလိုက္မႈဟာ တစ္ကယ္႕လြတ္လပ္မႈရဲ႕ “ လူမႈေရး ဒီမိုကေရစီ ” ျဖစ္ပါတယ္ ၊ ဒီပံု ဒီနည္း သင္ၾကားခဲ႕ရတဲ႕ေက်ာင္းသားဟာ လူ႕ေလာကထဲကိုလည္းေရာက္လာေရာ ၾကံဳေတြ႕ရမယ္႕အခက္အခဲေတြကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းရမယ္ဆိုတဲ႕ နည္းနာကိုရခဲ႕ျပီးသားမုိ႕လို႕ စိတ္ဖိစီးမႈ အျဖစ္မခံပဲ မသိတာကိုေမးရဲ ၊ မရွင္းတာကို ေဆြးေႏြးရဲ ၊ မွန္တဲ႕ဘက္ကရပ္တည္ရဲသူ အမွန္သမားဘက္ေတာ္သားျဖစ္ေစတာ အင္မတန္အားရစရာပါ ။




                စြန္႕ဦးတီထြင္သူစီးပြားေရး-Entrepreneurship ေလာက ကုိဝင္မယ္႕သူတစ္ေယာက္အေနနဲ႕ အေမရိကန္ေက်ာင္းက ထိပ္ဆံုးသတိေပးထားတာ စိတ္ဖိစီးမႈရွိေနရင္ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ဘူးတဲ႕ဗ်ာ ၊ အေၾကာင္းျပခ်က္ကေတာ႕ ဖိစီးတဲ႕စိတ္ေၾကာင္႕ သူတစ္ဦး-Personel ဟာ မလြတ္လပ္ပါဘူး ၊ ဒါေၾကာင္႕ သူဟာ သူ႕တုိးတက္ေရးကို ေျဖာင္႕ေျဖာင္႕တန္းတန္းမေတြးေတာႏိုင္သလို အလုပ္အကိုင္ရဲ႕စာရင္းဇယားေတြ ကုန္သည္ပြဲစားေတြဆီက သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကုိ ရယူဖုိ႕ သူ႕စိတ္ရဲ႕အေပၚမွာ တစ္ခုခု “ ခံ ” ေနပါတယ္တဲ႕ ၊ ထပ္ခ်ဲ႕ျပီးေျပာရရင္ လြတ္လပ္မႈကေနရွာေဖြႏိုင္မယ္႕ ဒီမိုကေရစီအခြင္႕အလမ္းအတြက္ သူလမ္းခုလတ္မွာ ေသြးေၾကာပိတ္ေနပါတယ္ ။


 ေရွ႕တည္႕တည္႕ကိုေရာက္လာတဲ႕ အက်ိဳးအျမတ္ရွိတဲ႕လမ္းစကို မွန္မွန္ၾကည္႕ႏုိင္ရမယ္ ၊ အေယာင္ေဆာင္ ေကာလဟလသတင္းအမွားကို မလိုက္မိဖို႕ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ႏုိင္ရမယ္ ၊ အဓိက ရုိးသားရမယ္ ၊ စိတ္္ဖိစီးမႈမ်ားေနသူ စီးပြားေရးသမားဟာ အဲဒီအလုပ္ေတြကို စည္းခ်က္ဝါးက်မလုပ္ႏုိင္ေတာ႕ပါဘူး ၊ မေျပလည္တဲ႕စိတ္သာ တစ္ဝဲလည္လည္နဲ႕ ေခ်ာင္ပိတ္ေနရင္း ေနာက္ဆံုးလည္ပတ္ေငြၾကပ္လာတာနဲ႕အမွ် အိမ္ေပါင္ရိုက္ျပီး မၾကံမိ မၾကံရာ ေငြတိုးေခ်းယူရင္း စီးပြားေရးေနာက္ျပန္ဆြဲမိပါေတာ႕တယ္ ၊ အားလံုးသိၾကတဲ႕အတုိင္း စီးပြားျဖစ္လုပ္ကိုင္တဲ႕အခါ ဒါရိုက္တာဘယ္ေလာက္ေတာ္ပါေစ မန္ေနဂ်ာဘယ္ေလာက္စြမ္းပါေစ ဦးစီးဦးေဆာင္လုပ္တဲ႕ မိမိကိုယ္တိုင္က စီမံေဝခြဲႏိုင္မႈစြမ္းအား-Manageability ရိွဖို႕လိုပါတယ္ ၊ ေငြအေၾကာင္းစဥ္းစားရမယ္ ၊ ကုန္ပစၥည္းအဝင္အထြက္အဆင္ေျပေအာင္စဥ္းစားရမယ္ ၊ လုပ္ခလစာေပးႏိုင္ေအာင္တင္မကဘူး အသက္ေသြးေၾကာျဖစ္တဲ႕ အျမတ္အစြန္းရဖုိ႕ပါေတြးေတာရမယ္ ၊ စဥ္းစားၾကည္႕ပါ အဲဒီလုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြ အဆင္သင္႕သင္႕ေခ်ာေမြ႕စြာလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖုိ႕ စိတ္လြတ္လပ္မႈရွိရပါမယ္ ။


မလြတ္လပ္တဲ႕စိတ္ ( တစ္နည္းအားျဖင္႕ ) စိတ္ဖိစီးမႈ ဟာ အေကာင္းဘက္မွာ အေတြ႕အၾကံဳခံစားမႈကေန ေကာင္းမြန္တဲ႕အေတြးစိတ္ျဖစ္စဥ္-Cogniton ေတြရႏုိင္ေစေသာ္ျငားလည္း ရုပ္ခႏၶာဖြဲ႕စည္းမႈ-Physiology ကို ဒုကၡေပးႏုိင္တဲ႕အဆင္႕အထိ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ႏြမ္းလ်ထိခိုက္ေစပါတယ္ ၊ က်န္းမာေရးအသိပညာေပးစာတမ္းမဟုတ္တဲ႕အတြက္ ဘာေတြကို ဘယ္လိုစားေသာက္က်င္႕ၾကံေနထုိင္ရမယ္ဆိုတာ မတတ္စြမ္း မညႊန္ျပေပးလိုပါဘူး ၊ အမွန္တရားကိုခ်စ္ျမတ္ႏိုးတဲ႕စိတ္နဲ႕ စစ္မွန္တဲ႕ကုန္ပစၥည္းကိုထုတ္လုပ္မယ္ သြင္းမယ္ ေရာင္းမယ္ဆုိရင္ ၊ မိမိကုန္ပစၥည္းရဲ႕အေျခအေနမွန္ကိုသာ ေဖာ္ျပ ေၾကာ္ျငာ ေစ်းကြက္ေဖာ္ေဆာင္မယ္ဆိုရင္ ၊ စားသံုးသူ-Consumer လူထုရဲ႕ ေကာင္းမြန္ေစေၾကာင္းအက်ိဳးစီးပြားကို ရည္သန္ျပီးလုပ္ေဆာင္မယ္ဆိုရင္ ၊ သူ နဲ႕ ကုိယ္ တန္းတူညီမွ် ယွဥ္ျပိဳင္မယ္ဆုိရင္ ( ဥပမာ-အရက္အတြက္ နာမယ္တူေရသန္႕ေၾကာ္ျငာတာမိ်ဳးမလုပ္ဘူးဆုိရင္ )  ဒီပုဂၢိဳလ္ဟာ “ဒီမိုကေရစီစီးပြားေရး ” လုပ္ျပီး ႏိုင္ငံေတာ္ကို ကူညီေနတာပဲျဖစ္တယ္ ။



              
            ဒီမိုကေရစီစိတ္ဖိစီးမႈလို႕ေခါင္းစဥ္ၾကည္႕ျပီး ႏုိင္ငံေရးတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြကို ထိခိုက္ေစလိုစိတ္အလ်ဥ္းမရွိပဲ ေထာက္ျပခ်င္တယ္ ၊ အထက္မွာေျပာခဲ႕သလိုပဲ လူမႈေရး ၊ စီးပြားေရး သာမက ႏုိင္ငံေရးေဆာင္ရြက္သူေတြမွာပါ စိတ္ဖိစီးမႈမၾကီးေနဖို႕အထူးလိုအပ္ပါတယ္ ၊ ဒီမိုကေရစီလုိလားတဲ႕လူထုရဲ႕ စိတ္ဖိစီးမႈအၾကီးမားဆံုးကာလဟာ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႕အက်ဥ္းက်ေနတဲ႕ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားကို စစ္အစိုးရက နရသိန္တိုက္ခန္းငယ္ေတြထဲထည္႕သြင္းထားတဲ႕အခ်ိန္ပါ ၊ စစ္ေၾကာေရးမွာ အစား / အအိပ္ / အခ်ိန္ေတြကုိသိမ္းက်ံဳးရုိက္ျပီး စိတ္ဖိစီးေအာင္ တမင္လုပ္ခဲ႕ၾကတာပါ ။


 ဒီဒဏ္ကုိမခံႏုိင္တဲ႕ ခႏၶာကိုယ္မွာ အားအင္ခ်ိနဲ႕ ေရာဂါမ်ိဳးစံုကပ္ျငိေစတဲ႕ ငပုဖက္ဆစ္ ထက္ဆုိးတဲ႕ ဖက္ “ စစ္ ” စံနစ္ ဟာ ဒီမိုကေရစီစိတ္ဓါတ္ကို မလဲျဖိဳႏိုင္တဲ႕ သတၱိခဲေရွ႕ေဆာင္ၾကီးကိုျပပါဆုိရင္ ဘဘ ဟံသာဝတီဦးဝင္းတင္ကို ျပရပါလိမ္႕မယ္ ၊ ဘဘ ကဲ႕သို႕ ႏုိင္ငံေရးစိတ္ဓါတ္ျပင္းထန္သူေတြမွာ စိတ္ဖိစီးမႈမရွိမဟုတ္ပါ ရွိပါတယ္ ၊ ဒါေပမယ္႕ အဓိက နဲ႕ သာမညကုိ ခြဲျခား-Analyze ႏုိင္သူေတြအတြက္ အစားမေကြ်းေပမယ္႕ အားရွိပါတယ္ ၊ မေပးအိပ္ေပမယ္႕ အင္အားျပည္႕တဲ႕စိတ္ရွိပါတယ္ ၊ အခ်ိန္ေတြမတရားလုယူသြားေပမယ္႕ ဘဝရဲ႕က်န္တဲ႕ ေန႕ရက္ေတြကို ယူနီေဖာင္းခြ်တ္တိုက္ပံုဝတ္ေတြထက္ ႏုိင္ငံနဲ႕လူထုအတြက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ေကာင္းက်ိဳးလုပ္သြားႏုိင္ခဲ႕ပါတယ္ ။




 ဒီလိုလူသားမ်ားရဲ႕စိတ္ကုိ ဖိလို႕ပဲရမယ္ မ “ စီး ” ႏုိင္ပါဘူး ၊ ဒါေၾကာင္႕ပဲ အဆုိပါလူသားေတြဟာ တိုက္ခန္းက်ဥ္းေလးေတြထဲမွာ စိတ္လြတ္လပ္ခဲ႕တယ္ ၊ ေလွာင္ခ်ိဳင္႕ထဲကလိပ္ျပာငယ္ေလးေတြဟာ ေလေကာင္းေလသန္႕ရခဲ႕တယ္ ၊ ကမၻာေျမၾကီးဟာ ဒီလူသားေတြကုိ မေလးမပင္ ရပ္တည္ခြင္႕ေပးရက်ိဳးနပ္ေစပါတယ္ ၊ အခ်ည္အေႏွာင္မပါ  ျငိမ္းခ်မ္းတဲ႕ကမၻာၾကီးဟာ သူ႕ဝင္ရိုးေပၚမွာ အမွန္တရားအတြက္ လည္ပတ္ေနသလို စိတ္ဖိစီးမႈမပါပဲ မွန္ရာကိုျမင္ႏုိင္တဲ႕အေတြးပိုင္ရွင္ေတြဟာ ႏုိင္ငံ၊ ျပည္သ၊ူ ကမၻာသူကမၻာသားေတြအက်ိဳး ေဆာင္ၾကဥ္းဖို႕ ထာဝစဥ္ လြတ္လပ္ ေနပါေတာ႕တယ္ ။


Koko2yeye@gmail.com

                 " စိတ္ဖိစီးမႈ ႏွင္႕ ဒီမိုကေရစီ " စာမူကို ၂ဝ၁၄ ေမလ ( ၂ ) ရက္ေန႕ထုတ္ Hot News Weekly Journal အတြဲ ( ၄ ) ၊ အမွတ္ ( ၁၈၉ ) ၊ စာမ်က္ႏွာ ( ၃၃ ) တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသည္ ။ Download Link : http://www.mediafire.com/download/pkmrb8b64f8sf3b/189.pdf



No comments: