ေရြးခ်ယ္စရာ အေမရိကားအလုပ္ဗီဆာ

My Blog List

Wednesday, March 25, 2020

Ventilator ဆိုတာဘာလဲ?

ဆောင်းပါးရှင် - ကိုညီညီ (တောင်ကြီး)

Ventilator-ဗင်တလိတ်တာ ဆိုတာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းက‌တစ်ဆင့်လေရှူသွင်းနိုင် လေရှူထုတ်နိုင်အောင် လူနာကိုအောက်စီဂျင်ပေးတဲ့အသွင်းအထုတ်စက်တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ 

"ဘယ်လိုလူနာတွေ Ventilator ကိုသုံးဖို့လိုတာလဲ?"
ခန္ဓာကိုယ်အားမရှိလို့၊ ကိုယ်ခံအားနည်းပါးလို့၊ အသက်ရှူပေမယ့် လုံလောက်တဲ့လေ (အောက်စီဂျင်) မရတဲ့လူနာတွေက Ventilator ကိုသုံးဖို့လိုပါတယ်။

"Ventilator ကို ဘယ်နေရာမှာသုံးတာလဲ?"
အထူးကြပ်မတ်ဆောင်-ICU (Intensive Care Unit) မှာ ကိုယ်ပိုင်ခွန်အားနဲ့အသက်မရှူနိုင်တဲ့လူနာတွေကို Ventilator သုံးပြီးအသက်ဝဝရှူစေနိုင်ပါတယ်။ Ventilator အများစုမှာ သူ့ချည်းချည်းမဟုတ်ဘဲ အတိုအရှည်ညှိနိုင်တဲ့လေပိုက်နဲ့ချိတ်ဆက်ထားပြီး စောင့်ကြည့်မျက်နှာပြင်-Monitor တစ်ခု အမြဲလိုလိုပါရှိပါတယ်။

"လူနာတစ်ယောက်ဟာ Ventilator သုံးပြီးအချိန်ဘယ်လောက်ကြာအောင်နေနိုင်ပါသလဲ?"
လနဲ့ချီပြီးနေနိုင်ပါတယ်။ လူနာပေါ်မူတည်ပြီး နလံထချိန်ကွာခြားနိင်ပါတယ်။ ရောဂါအပြင်း အပျော့ပေါ်မှာအခြေခံပြီး လဲလျောင်းနေတဲ့လူနာရဲ့အဆုတ်ဟာ သဘာဝအလျောက် အမှီအခိုကင်းကင်း (လေသွင်း/လေထုတ်) အသက်ဘယ်လောက်မြန်မြန်ပြန်ရှူနိုင်သလဲအပေါ်မှာအဆုံးအဖြတ်ပေးပါလိမ့်မယ်။

"လူနာတစ်ယောက်ဟာ Ventilator သုံးနေချိန်မှာသတိရှိနေနိုင်ပါသလား?"
ကုသခံနေရင်းနဲ့လူနာဟာ သက်သာလာတဲ့အချိန်နဲ့တစ်ပြေးညီ သတိရှိ-Conscious ဖြစ်နေနိုင်ပါတယ်။ သတိမေ့နေရင်လည်း ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ကိုယ်ခံစွမ်းအားနဲ့အသက်ရှူနေရင်း Ventilator ကို မှီခိုနေရဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။

"Ventilator သုံးနေတဲ့လူနာရဲ့နားဟာ အကြားအာရုံရှိပါသလား?"
အများအားဖြင့် Ventilator အားကိုးပြီးအသက်ရှူနေသူလူနာကိုနားမကြားဘူးလို့အထင်မှားလေ့ရှိကြတယ်။ အမှန်က လူနာဟာမှိန်းနေတာ၊ သတိမေ့နေတာ၊ သိနေရင်တောင်မတုံ့ပြန်နိုင်တာ၊ စကားပြောထွက်ဖို့ လှုပ်ရှားပြဖို့ခွန်အားမရှိတာကြောင့် လူနာကြည့်သူတွေကအော်ပြောတတ်လေ့ရှိကြတယ်။ ဒီအပြုအမူတွေလူနာရှေ့မှာမလုပ်သင့်ပါ။ လူနာက Ventilator သုံးနေပေမယ့် နားကြားပါတယ်။

"Ventilator သုံးနေတဲ့လူနာဟာလန်းဆန်းနလံထလာနိုင်ပါသလား?"
ကုသမှုခံနေရသူလူနာအများစုဟာ အိပ်ငိုက်နေလေ့ရှိပါတယ်။ ဆေးအရှိန်မပြယ်သေးတာကြောင့် မျက်လုံးတွေဖွင့်ဖို့ခက်ပါလိမ့်မယ်။ ပါးစပ်မှာပိုက်တပ်ထားတာကြောင့်လည်း စကားပြောနိုင်မှာမဟုတ်ပါ။ နလံထဖို့ကြိုးစားနေတဲ့လူနာကိုအနှောင့်အယှက်မပေးသင့်ပါ။

"Ventilator သုံးနေရင်းနှလုံးခုန်ရပ်သွားနိုင်ပါသလား?"
ဦးနှောက်ရပ်သွားပြီလို့သတ်မှတ်ခံရတဲ့လူနာဟာသေဆုံးသွားပေမယ့် အောက်စီဂျင်ကိုပိုက်တွေကနေအဆုတ်ထံကိုမပြတ်ပို့ပေးနေတဲ့ Ventilator ကြောင့် နှလုံးဆက်ခုန်နေနိုင်ပါတယ်။ ဒီစက်ကိုရပ်ဆိုင်းလိုက်တာနဲ့ ခပ်မှေးမှေးခုန်နေတဲ့နှလုံးရပ်သွားမှာပါ။

Sunday, March 22, 2020

A Spark of Curiosity လူသားတို့၏နိုးထခြင်းနှင့်အခြားသိပ္ပံအက်ဆေးများ Review


ဆောင်းပါးရှင် - ကိုညီညီ (တောင်ကြီး)
  မိတ်ဆွေတို့ကို ဒီ စာအုပ် Review ပို့စ်လေးနဲ့ ခရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေကနေဝေးရာကို ခေတ္တခေါ်သွားပါရစေ။

"A Spark of Curiosity လူသားတို့၏နိုးထခြင်းနှင့်အခြားသိပ္ပံအက်ဆေးများ" စာအုပ်ဟာ ပင်လယ်အတန်တန်ကျော်ဖြတ်ပြီးကျွန်တော်နေထိုင်ရာအရပ်ကိုရောက်လာတဲ့ (စာရေးသူကိုယ်တိုင်ပို့တဲ့) ဒုတိယမြောက်စာအုပ်ဖြစ်ပါတယ်။ ပိုစိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတာက အသည်းစွဲသိပ္ပံဇာတ်လမ်းနဲ့ရှာဖွေတွေ့ရှိမှု-Discovery တွေကိုအမြဲဖတ်ချင်ခဲ့တဲ့၊ ကျောင်းမုန့်ဖိုးထဲကပိုက်ဆံတွေနဲ့သိပ္ပံမဂ္ဂဇင်းတွေဝယ်ဖတ်ခဲ့တဲ့ ငယ်ငယ်တုန်းကအချိန်ကာလတွေကိုပြန်ခေါ်သွားပေးခဲ့လို့ကျေးဇူးတင်နေမိတယ်။

စာရေးသူနာမည်က "သာထက်အောင်" ဆိုတဲ့ စိတ်အားထက်သန်တဲ့လူငယ်တစ်ယောက်ပါ။ စာရေးသူတစ်ယောက်ဖြစ်လာတဲ့သူ့အကြောင်းက ကျွန်တော့ကိုသူ့စာအုပ်ဖတ်ဖြစ်စေဖို့ စိတ်တွန်းအားတွေဖြစ်စေခဲ့တယ်။ အခုခေတ်မှာ သိပ္ပံစာအုပ်ရေးသားသူဟာ လက်ချိုးရေတွက်လို့ရနေတာ သတင်းအမှန်အကန်ပါ။ ဒီလိုအပ်ချက်ကို သာထက်အောင်ကဖြည့်ချင်တယ်။ သူ့ရဲ့ဖြစ်ချင်စိတ်ကြီးမားလွန်းတာကို သူ့ရဲ့ပါရမီဖြည့်ဘက်ကပံ့ပိုးပေးတယ်။ ဒါကြောင့် အဝေးတစ်နေရာကကျွန်တော်ဒီစာအုပ်ကိုဖတ်ခွင့်ရပါတယ်။



လူသားတို့နိုးထခဲ့တာနဲ့ သိပ္ပံကိုစတွေ့ခဲ့တာမဟုတ်ပါ။ လူသားတွေဟာ အယူအဆအမှားတွေကြားမှာ ရာစုနှစ်အများကြီးနေခဲ့ကြရာကနေ ဖြစ်နိုင်ခြေအများစုရှိတဲ့တွေးတောနိုင်သူ-Thinker တွေပေါ်လာခဲ့တယ်။ အမှန်တရားကိုရဲရင့်စွာတင်ပြခဲ့တယ်။ ယုံကြည်မှုအတွက်အသက်တွေစတေးခဲ့တယ်။ သာထက်အောင်က ဒီအကြောင်းတွေနဲ့စာအုပ်ကိုစထားပါတယ်။

လူတွေဟာနီးနီလေးကိုကြည့်ရင်း ခပ်ဝေးဝေးကိုလှမ်းတွေးတတ်တဲ့သတ္တဝါမျိုးပါ။ ဒါကြောင့် ကောင်းကင်မှာမြင်ရတဲ့ကြယ်လေးတွေကိုခြေရာခံရင်း တောင်တွေပေါ်ဘယ်လောက်တက်ကြည့်ကြည့် ကြယ်တွေနဲ့မနီးနိုင်တာကိုမေ့နေတယ်။ သီအိုရီတွေအပေါ်အခြေခံတဲ့တွက်ဆချက်တွေဟာ မျက်စိနဲ့သာကြည့်နေသူတွေကို အဖြေမှန်ပေးဖို့အမြဲခက်ခဲတဲ့အကြောင်း "စကြဝဠာကြီးနှင့်သူ၏လူသားများ" မှာ သူဆက်ရေးတယ်။